ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2014

Οι 20 διάσημοι πίνακες των Χριστουγέννων

by Αντικλείδι , http://antikleidi.com

κάλαντα - Nikolai Pimonenko
20 πίνακες διάσημων ζωγράφων που έχουν ως κύριο θέμα τους τα Χριστούγεννα. Δείτε μέσα σ αυτούς και ποιος είναι ο πιο διάσημος ελληνικός χριστουγεννιάτικος πίνακας
 Pieter Bruegel ο πρεσβύτερος
Pieter Bruegel ο πρεσβύτερος
Paul Gauguin 1894
Paul Gauguin 1894
κάλαντα - Nikolai Pimonenko
κάλαντα - Nikolai Pimonenko
Τα παιδιά προσμένουν τη γιορτή - Theodor Hildebrandt
Τα παιδιά προσμένουν τη γιορτή - Theodor Hildebrandt
Salvador Dali - 1946
Salvador Dali - 1946
παραμονή Χριστουγέννων - George H.Yewell - 1863
παραμονή Χριστουγέννων - George H.Yewell - 1863
παραμονή Χριστουγέννων - Stanhope Alexander Forbes - 1897
παραμονή Χριστουγέννων - Stanhope Alexander Forbes - 1897
Χριστουγεννιάτικα φρούτα και ξηροί καρποί Eloise Harriet Stannard
Χριστουγεννιάτικα φρούτα και ξηροί καρποί Eloise Harriet Stannard
Robert Braithwaite Martineau
Robert Braithwaite Martineau
Το πρωινό των Χριστουγέννων - Καρλ Λάρσον - 1894
Το πρωινό των Χριστουγέννων - Καρλ Λάρσον - 1894
Χριστουγεννιάτικο πάρτι - George Henry Durrie - 1852
Χριστουγεννιάτικο πάρτι - George Henry Durrie - 1852
Χριστουγεννιάτικα δώρα- Hugo Oehmichen - 1882
Χριστουγεννιάτικα δώρα- Hugo Oehmichen - 1882
Nikolai Pimonenko
Nikolai Pimonenko
Χριστουγεννιάτικη ώρα -Eastman Johnson - 1864
Χριστουγεννιάτικη ώρα -Eastman Johnson - 1864
το χριστουγεννιάτικο δέντρο - Albert Chevallier Tayler - 1911
το χριστουγεννιάτικο δέντρο - Albert Chevallier Tayler - 1911
Χριστουγεννιάτικοι επισκέπτες Frederick Daniel Hardy - 1869
Χριστουγεννιάτικοι επισκέπτες Frederick Daniel Hardy - 1869
παραμονή χριστουγέννων John Sargent Noble
παραμονή χριστουγέννων John Sargent Noble
Κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο - Franz Skarbina - 1892
Κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο - Franz Skarbina - 1892
ανάμνηση των Χριστουγέννων - Antonio Garcia y Mencia
ανάμνηση των Χριστουγέννων - Antonio Garcia y Mencia
Φυσικά δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε τον πιο διάσημο ελληνικό  χριστουγεννιάτικο πίνακα
Το 1872 ο Νικηφόρος Λύτρας ζωγράφισε μια ομάδα παιδιών διαφόρων εθνικοτήτων να λένε τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα. Αρκούσε αυτό το έργο για να αποδοθεί στον κορυφαίο Έλληνα καλλιτέχνη ο τίτλος του «ζωγράφου των Χριστουγέννων». 
Το 1872 ο Νικηφόρος Λύτρας ζωγράφισε μια ομάδα παιδιών διαφόρων εθνικοτήτων να λένε τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα. Αρκούσε αυτό το έργο για να αποδοθεί στον κορυφαίο Έλληνα καλλιτέχνη ο τίτλος του «ζωγράφου των Χριστουγέννων».
by Αντικλείδι , http://antikleidi.com

Σάββατο 29 Δεκεμβρίου 2012

Παραδόσεις χιλιάδων ετών στα Χριστούγεννα


H παγωμένη εποχή του χρόνου, η περιορισμένη ηλιοφάνεια, η περίοδος συγκομιδής και οι λαϊκές παραδόσεις οδήγησαν στις χριστουγεννιάτικες συνήθειες που έχουν φτάσει μέχρι τις μέρες μας, υποστηρίζουν οι ειδικοί 
H παγωμένη εποχή του χρόνου, η περιορισμένη ηλιοφάνεια, η περίοδος συγκομιδής και οι λαϊκές παραδόσεις οδήγησαν στις χριστουγεννιάτικες συνήθειες που έχουν φτάσει μέχρι τις μέρες μας, υποστηρίζουν οι ειδικοί
Από πού ήρθαν τα Χριστούγεννα; Επιστήμονες προσπαθούν να εξηγήσουν την προέλευση της δημοφιλέστερης γιορτής του χρόνου
Όταν στολίζουμε το χριστουγεννιάτικο δέντρο, όταν μαζευόμαστε γύρω του και κρύβουμε τα δώρα κοντά στον κορμό του, στην πραγματικότητα ξαναζωντανεύουμε λαϊκές παραδόσεις ηλικίας χιλιάδων ετών – πολύ προτού η εορταστική περίοδος ενταχθεί στον χριστιανισμό.
Αν και επικρατεί η άποψη ότι οι χριστουγεννιάτικες παραδόσεις έχουν έντονο παγανιστικό υπόβαθρο, εν τούτοις έχουν υποστεί πολλές μεταβολές με το πέρασμα των χρόνων. «Είναι λάθος να πει κάποιος ότι τα σύγχρονα Χριστούγεννα προέρχονται απ' ευθείας από προχριστιανικές παραδόσεις» επισημαίνει ο δρ Ρόναλντ Χάτον, ιστορικός από το Πανεπιστήμιο του Μπριστόλ. «Είναι όμως εξίσου λάθος να πιστεύει κανείς ότι τα Χριστούγεννα αποτελούν σύγχρονο φαινόμενο»..
Λαϊκές παραδόσεις και χειμερινοί εορτασμοί
Σύμφωνα με τον ερευνητή Φίλιπ Σο από το Πανεπιστήμιο του Λέστερ, με ειδικότητα στις αρχαίες γερμανικές γλώσσες και στην αγγλοσαξονική γλώσσα, η λέξη «παγανισμός» σχετίζεται με τη λατινική λέξη «αγρός».
«Κατά το παρελθόν, όσοι κατοικούσαν σε αγροτικές περιοχές λάμβαναν συχνά τον χαρακτηρισμό “παγανιστές”». Οι πρώτοι χριστιανοί, λέει ο ειδικός, είχαν προσπαθήσει να προσελκύσουν τα άτομα αυτά ώστε να τους διδάξουν τον χριστιανισμό, ωστόσο εκείνοι εμφανίζονταν ιδιαίτερα πιστοί στις δικές τους παραδόσεις.
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο και ο Άι Βασίλης
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο, κατά τον δρα Χάτον, αποτελεί γερμανική επινόηση του 17ου αιώνα και προέρχεται από αγροτικές περιοχές όπου συνηθιζόταν η μεταφορά πρασίνου στο εσωτερικό του σπιτιού κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
1Father-Christmas
Από την πλευρά του, ο σύγχρονος Άι Βασίλης των Ευρωπαίων φαίνεται να αποτελεί «απόγονο» του Πατέρα των Χριστουγέννων που δεν κουβαλούσε σάκο γεμάτο δώρα και κατάγεται από την Βρετανία.
«Τόσο ο Πατέρας των Χριστουγέννων όσο και η σύγχρονη ευρωπαϊκή εκδοχή του, έχουν τις ρίζες τους σε παλιές παγανιστικές παραδόσεις κατά τις οποίες πνεύματα πετούσαν στον ουρανό στα μέσα του χειμώνα» λέει ο δρ Χάτον.
Λάμψη στον βαρύ χειμώνα
Γιατί όμως υπήρχε τέτοια κινητικότητα στα μέσα του χειμώνα; Σύμφωνα με ιστορικούς, η συγκεκριμένη περίοδος για τους αγρότες αποτελούσε γιορτή καθώς η συγκομιδή είχε φτάσει στο τέλος.
«Είναι η περίοδος όπου ο κόσμος αφιέρωνε και αφιερώνει χρόνο στη θρησκεία και σε συλλογικές δραστηριότητες» αναφέρει ο Σο. «Είναι η περίοδος όπου όλοι έχουν ανάγκη από χαρά και ψυχική ανάταση».
1lights
Ο δρ Χάτον πάλι πιστεύει ότι η περιορισμένη ηλιοφάνεια κατά τη διάρκεια του χειμώνα έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανάγκη για εορταστική διάθεση και για γιορτινό διάκοσμο εσωτερικού χώρου.
«Για κάποιους που ζουν σε περιοχές όπου το σκοτάδι, το κρύο και η πείνα είναι ιδιαίτερα αισθητά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, τότε η έντονα γιορτινή διάθεση μπορεί να καταπολεμήσει αποτελεσματικά την πιθανότητα εμφάνισης κατάθλιψης ή ακόμη και τρέλας» υπογραμμίζει ο ίδιος.
Σύγχρονη προσθήκη τα δώρα
Η ανταλλαγή δώρων φαίνεται να αποτελεί σύγχρονη προσθήκη στους ιστορικούς εορτασμούς των Χριστουγέννων. Παλαιότερα ο κόσμος έτεινε να ανταλλάσσει δώρα με τα αγαπημένα του πρόσωπα κατά το τέλος του έτους.
«Τα δώρα που ανταλλάσσονταν κατά το τέλος του έτους αντιπροσώπευαν μια ευλογία για το ξεκίνημα του νέου έτους» εξηγεί ο δρ. Χάτον.
11b0a1dc81d5d4467b68d733e03da8aee
Στη Βρετανία η συγκεκριμένη συνήθεια μετατέθηκε από τα τέλη του έτους στην παραμονή των Χριστουγέννων κατά τη βικτωριανή περίοδο, γύρω στα μέσα του 19ουαιώνα, όταν η βασιλική οικογένεια άρχισε να ανταλλάσσει δώρα τη συγκεκριμένη μέρα.
Παρά το γεγονός ότι και στην υπόλοιπη Ευρώπη η ανταλλαγή των δώρων μετατέθηκε την παραμονή των Χριστουγέννων, στην Ελλάδα εξακολουθεί να γίνεται την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.

Τετάρτη 12 Δεκεμβρίου 2012

Τα καλικαντζαράκια




Μια φορά κι έναν καιρό είχε κάτι πλάσματα κοντά
μαυριδερά, με μάτια κόκκινα, τράγινα πόδια, κάτι χέρια σαν 

της μαϊμούς κι όλο το σώμα τριχωτό.

Αυτοί είναι οι Καλικάντζαροι.

Έχουν πολλά ονόματα: Κωλοβελόνηδες, Παγανά, 

Βουρβούλακες, Καήδες, Κατουρλήδες, Καρκάντζολοι, 

Κακανθρωπίσματα, Μαντρακούκηδες, Ξωτικά,

 Σκαλκάντζαροι, Λυκοκάντζαροι, Καλλισπούδηδες

Σταχτιάδες, Πλανητάροι και Χρυσαφεντάδες.



Τα καλικαντζαράκια

Μην τα είδατε; Μην τα είδατε τα καλικαντζαράκια;
                      είναι μικρά παιδάκια
                      μικρά σαν σκαθαράκια.

Πάνω σε καρυδόφλουδα κάνουν θαλλασομάνι
                      κόβουνε μάνι-μάνι
                      κι αράζουν στο λιμάνι.

Μην τα είδατε; Μην τα είδατε; Εδώ και εκεί γυρίζουν
                      δοντάκια λαμπυρίζουν
                      φουντούκια πριονίζουν.

Μην τα είδατε; Μην τα είδατε ;Πάνω στις στέγες τρέχουν
                      κι όλο τον κόσμο βρέχουν
                      τρέλα που την έχουν.

Μην τα είδατε; Μην τα είδατε; Αλίμονο χαθήκαν;
                      που τάχα να χωθήκαν;
                      σε ποιά γωνιά κρυφτήκαν;




Οι καλικάντζαροι είναι  μια παλιά παράδοση στην πατρίδα μας. Και σε κάθε τόπο, και πιο πολύ στα χωριά, υπάρχουν χίλιοι θρύλοι και έθιμα γύρο από αυτούς. Εμφανίζονται κάθε Χριστούγεννα. Μερικοί λένε ότι είναι πνεύματα, άλλα καλά και άλλα κακά. Άλλοι πάλι πιστεύουν ότι είναι παράξενα όντα, μαλλιαρά και ότι τρυπώνουν στα σπίτια από τις καμινάδες. Τις νύκτες πηγαίνουν και κλέβουν τα φαγητά που βρίσκουν και πιο πολύ τα σύκα γιατί τους αρέσουν πολύ. Όταν τελειώσουν το φαγητό τους αρχίζουν να χορεύουν.
Όλοι οι  χωρικοί, όταν πλησιάζει βράδυ, φοβούνται να ξεμυτίσουν από το σπίτι τους, προπάντων τα μικρά παιδιά, ως ότου έρθει η γιορτή των Φώτων, που ρίχνουν το σταυρό και οι καλικάντζαροι εξαφανίζονται. Τότε πάνε και ζούνε κάτω από τη γη. Και εμφανίζονται πάλι τα άλλα 
Χριστούγεννα.Σε πολλά χωριά ρίχνουνε αναμμένα κάρβουνα στα πηγάδια, για να μην μαγαρίσουν οι καλικάντζαροι.

Ζούνε το λοιπόν στης γης τον αφαλό. Στο κέντρο της γης.

Τη γη τη βαστάει ένα μεγάλο δέντρο κι αυτοί πασχίζουνε

ολοχρονίς να το κόψουνε.

Αλλά δεν τα καταφέρνουνε. Και ξέρετε γιατί; Γιατί έχουνε για

 πριγιονια κάτι ψιλουλια σύρματα, τα λένε

 τέλια, και τρίχες απ'τ'αλόγου την ουρά.

Όλο το χρόνο πριγιονιζουν, χράατς  χρουτς, χράατς  χρουτς

κι όταν απομένει μια τρίχα για να πέσει το δέντρο, φτάνουν

 τα Χριστούγεννα.

Ε, τότες αυτοί αποσταμένοι παρατούν τα πριγιονια κι

έρχονται τρεχάτοι στον απάνω κόσμο. Θαρρούνε κιόλας ότι

τώρα θα πέσει το δέντρο μοναχό του.

Μα στις δώδεκα μέρες που μένουν αυτοί επάνω, ο κορμός

 του δέντρου θρέφει πάλι και γίνεται χοντρός και δυνατός και

 άμα επιστρέφουν πιάνουν τα πριγιόνια τους και φτου απ'την

αρχή.

Χιλιάδες χρόνια τώρα το ίδιο γίνεται και δε θα καταφέρουνε

ποτέ να το κόψουν.


Φτάνουν, λοιπόν, σ'εμάς ανήμερα του Χριστούγεννα,

 Στις εικοσιπέντε Δεκεμβρίου.

Τα Χριστούγεννα έρχεται πάνω στη γη το στράτευμα

 των Καλικάντζαρων.

Κι έπειτα, παραμονή των Φώτων φεύγουν.

Στις πέντε του Γενάρη φεύγουν οι Καλικαντζάροι.


Ο παππούς μου που τους είχε δει, μου έλεγε πως είναι

 πολύ κουτοί κι αυτό φανερώνεται σ'όλα τα φερσίματα

 τους και στην περπατησιά τους. Ένας, ας πούμε, ψηλός

 ωσακεί πάνω, μακρυπόδαρος, καβαλικεύει ένα μικρό

 πετεινό και τα πόδια του σέρνονται καταγής.

Άλλος πάλι, κοντορεβίθης, μικρούλης και

 κοντοστούπης, κάθεται απάνω σε γαϊδούρι ψηλό, που

 άμα πέφτει φωνάζει για βοήθεια, γιατί δεν μπορεί

 ν'ανέβει μοναχός του. Το γαϊδούρι τότες πατεί τα

σκέλια του μακρυπόδαρου, σκούζει κι αυτός και

 φοβερίζει:

-Φοβέρ! Φοβέρ! Φοβέρ!

-Ιζί! Ιζί! Ιζί!

Κι εκεί που είναι αυτοί πιασμένοι, πάει ένας άλλος να

 καβαλικέψει το μονόματο σκυλί και πατεί πάνω τους...

Αν καταπιαστούν με μια δουλειά δεν τη βγάζουν σε

 άκρη, γιατί είναι φιλόνικοι και δίγνωμοι, ο ένας λέει ναι!,

 ο άλλος όχι!.


 Όταν ξεκινούν για κάπου, ο ένας τρέχει, ο

 άλλος στέκεται, σ'όλο το δρόμο μαλώνουν και ποτέ δε

 φτάνουν εκει που πάνε ή φτάνουν παράκαιρα:

-Τρέχα!

-Στάσου!

-Από'δω!

-Από'κει!

-Εμπρός!

-Πίσω!

-Ναι!

-Όχι!

-Οχι!

-Ναι!

Ε! δε βγάζεις άκρη...


Τα Σκαλκαντζούρια το λοιπόν είναι λαίμαργα πολύ, τους

 αρέσουν οι τηγανίτες και τ'αγιοβασιλιάτικα γλυκίσματα.

Τ'αρπάζουν, όμως, με προσοχή, γιατί φοβούνται μη

 φάνε καμιά στο χέρι με την κουτάλα.

Στα σπίτια μπαίνουνε από την τρύπα της καμινάδας,

 γι’αυτό οι καλές νοικοκυράδες βάζουνε ένα κόσκινο

 κοντά. Έτσι, ο Καρκάντζολος, ο χαζός ο καλικάτζαρος,

 σαν βλέπει το κόσκινο, αρχινάει σοβαρά και φρόνιμα

 να μετράει τις τρύπες του: ένα, δύο και δεν μπορεί να

 πάει στο τρία, γιατί φοβάται την Αγία Τριάδα. Σωπαίνει

 το λοιπόν και ξαναρχίζει: ένα, δύο, ένα, δύο, μα,

 μετρώντας, ξημερώνεται και μόλις λαλήσει ο πρώτος

 κόκορας, τσακίζεται ο Καρκάντζολος να φύγει.

Την παραμονή των Φώτων, όλη η φαμίλια των 

Καλικάντζαρων όπου φύγει φύγει.

Φοβούνται μην τους προφτάσει ο παπάς με τον

 αγιασμό και τους ζεματίσει, γιατί θαρρούνε πως η

 παπαδιά, όταν ακολουθεί τον παπά, που κρατεί το

 σταυρό, έχει τον αγιασμό ζεστό.

Οι γέροι τότες με τη χοντρή φωνή τους, παρακινούν

 τους άλλους να τρέξουν:

-Φεύγετε να φεύγουμε!

Τι έρχεται ο τουρλόπαπας με την αγιαστούρα του και με

 τη βρεχτούρα του.

Να! Παπάς με το σταυρό, παπαδιά με το θερμό!

Κι όταν ξεκινούν οι μεγάλοι το τραγούδι και το φευγιό,

 ακούγεται μια φωνίτσα του μικρότερου, που δεν

 πρόφτασε να δέσει το τσαρουχάκι του και φωνάζει:

-Καρτεράτε κι εμέ, να βάνω το τσαρουχάκι μου!

Κι ετσιδά, όλο το λεφούσι οι καλοί σου:

 Καλλισπούδηδες, Κωλοβελόνηδες, Κατουρλήδες,

 Καήδες, Κακανθρωπίσματα, Καλικαντζαραίοι,

 Βουρβούλακες, Μαντρακούκηδες, Λυκοκάντζαροι,

 Ξωτικά, Σταχτιάδες, Παγανά, Πλανηταροι,

 Σκαλκαντζαροι και Χρυσαφεντάδες, πάνε στην οργή του

 Θεού κι αφανίζονται από προσώπου γης.

Εγώ ποτέ δεν τους είδα κι έτσι δεν ξέρω αν αλήθεια ή

 ψέματα σας λέω.

Μα, ψέματα κι αλήθεια έτσι είν'τα Παραμύθια.



Δευτέρα 10 Δεκεμβρίου 2012

Ο Αϊ-Βασίλης έρχεται…



Είναι πάντα φορτωμένος με δώρα κα πάντα συνεπής στο ραντεβού του.
Πόση ανάγκη έχουν τα παιδιά από το μύθο του Αϊ-Βασίλη και γιατί δεν πρέπει να τους τον γκρεμίσουμε ποτέ;

Κάθε χρόνο τις άγιες μέρες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς εκατομμύρια παιδιά όλων των φυλών και των εθνοτήτων σε κάθε γωνιά της Γης περιμένουν ανυπόμονα τον ερχομό του Αϊ-Βασίλη, του αγαπημένου ασπρομάλλη γέροντα που με το σακί του γεμάτο δώρα θα ταξιδέψει σε μια νύχτα τον κόσμο ολόκληρο, για να αφήσει κάτω από κάθε χριστουγεννιάτικο δέντρο τα δώρα που του ζήτησαν με τα γράμματα ή τις ευχές τους.
Πάντα χαμογελαστός και καλοκάγαθος, πάνω στο ιπτάμενο έλκηθρο που το σέρνουν οχτώ ζωηρά ελάφια ή τάρανδοι, αποτελεί σήμερα σε παγκόσμια κλίμακα τον πλέον αγαπημένο ήρωα των παιδιών. Είναι ο Father Christmas των Άγγλων, ο Santa Claus των Αμερικανών, ο Pere Noel των Γάλλων, ο Sinterklaas των Ολλανδών, ο Weinachsmamm των Γερμανών, ο Babbo Natale των Ιταλών, o Julemand των Σκανδιναβών, o Joulupukki των Φιλανδών, είναι με άλλα λόγια ο Άγιος Βασίλης των Ελλήνων. Ζει εδώ και εκατοντάδες χρόνια στον Βόρειο Πόλο. Έχει σκάψει το τεράστιο εργαστήρι του μέσα στο βουνό Korvatunturi, που μοιάζει από μακριά με τεράστιο αυτί, για να ακούει έτσι τις επιθυμίες των παιδιών, που φέρνει ο άνεμος από κάθε γωνιά της γης. Αναλαμβάνει να κάνει τα όνειρα των παιδιών πραγματικότητα, αγγίζοντας τις ψυχές τους με τον δικό του μαγικό τρόπο. Τελικά, τι πραγματικά σημαίνει ο Άγιος Βασίλης και πώς τα καταφέρνει ακόμα και σήμερα να συναρπάζει τόσο πολύ τα παιδιά;


Κατ’ αρχήν, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι είναι φίλος και σύμμαχος των παιδιών. Κάθε επιθυμία τους που δεν έγινε πραγματικότητα μέσα στη χρονιά που πέρασε υπάρχει πάντα η ελπίδα να πραγματοποιηθεί από τον Άγιο Βασίλη, έστω και την τελευταία στιγμή. Συνήθως το παιδί σκέφτεται: «Δεν μου το αγόρασε ο μπαμπάς και η μαμά; Θα γράψω στον Άγιο Βασίλη, κι αυτός δεν υπάρχει περίπτωση να μη μου το φέρει». Με αυτή τη λογική ο Άγιος Βασίλης γίνεται ένα πρόσωπο που τα αγαπάει, δεν τους χαλάει ποτέ χατίρι, τους δίνει προστασία, ασφάλεια και στήριξη. Εάν σκεφτούμε ότι τα μικρά παιδιά έλκονται ιδιαίτερα απ’ οτιδήποτε περιέχει μυστήριο, τότε στα «προσόντα» του Άγιου Βασίλη έρχεται να προστεθεί και το συναρπαστικό μυστήριο της ύπαρξής του:

«Πού μένει;»,
 «γιατί δεν έρχεται και στη γιορτή μου;»,
 «πώς χωράει από το τζάκι αφού είναι τόσο χοντρός;»,
 «εμείς που δεν έχουμε τζάκι, πώς θα μπει στο σπίτι;»,
«πώς γίνεται να χωρούν όλα αυτά τα δώρα στο σακί του;»,
 «πώς προλαβαίνει να μοιράσει όλα τα δώρα σε μια νύχτα;».

Τέτοια ερωτήματα παίρνουν περίεργες διαστάσεις στο παιδικό μυαλό και δημιουργούν το έναυσμα για πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις μεταξύ των παιδιών και των γονιών, κάτι που λειτουργεί θετικά στη δημιουργία του μύθου του Αϊ-Βασίλη. Ένα άλλο στοιχείο που κάνει τον συγκεκριμένο άγιο συναρπαστικό είναι η έκπληξη σε συνδυασμό με την προσμονή. Πολύ πριν τη μεγάλη βραδιά, το παιδί αναρωτιέται:

 «Άραγε, έλαβε ο Αϊ-Βασίλης το γράμμα μου;»,
«θα μου φέρει δώρο φέτος;»,
 «θα μπορέσει να μου φέρει αυτό που του ζήτησα;»

 Όλα αυτά τα ερωτήματα που θα «απαντηθούν» τη βραδιά της Παραμονής κρατάνε το παιδί σε μια ευχάριστη και διασκεδαστική εγρήγορση. Και κάτι τελευταίο αλλά ιδιαίτερα σημαντικό είναι η επιβράβευση! Όλοι ξέρουμε ότι κατά τη διάρκεια ολόκληρου σχεδόν του χρόνου και με την προτροπή της μαμάς και του μπαμπά, το παιδί κάνει ό,τι μπορεί για να γίνει καλύτερο ώστε τελικά ο αγαπημένος του άγιος να του φέρει το παιχνίδι που τόσο επιθυμεί. Η γνωστή φράση «αν είσαι καλό παιδί, ο Άγιος Βασίλης θα σου φέρει αυτό που ζήτησες» μπορεί να μας φαίνεται συνηθισμένη, αλλά για εκείνο είναι το κίνητρο για μια συνεχή προσπάθεια βελτίωσης, που έχει ως στόχο να καταφέρει τελικά να έχει την επιβράβευση.

Να του «γκρεμίσω» το όνειρο και πότε;

Από πολύ νωρίς στο παιδικό μυαλό γεννιούνται ερωτήσεις και απορίες σχετικά με αυτό το καλοσυνάτο πρόσωπο. Έτσι, αργά ή γρήγορα το πιτσιρίκι σας πολύ πιθανό κάποια στιγμή να ζητήσει πληροφορίες και εξηγήσεις που ίσως σας φέρουν σε δύσκολη θέση. «Πού μένει;» ή «πώς θυμάται όλα τα παιδιά;», «ένα κορίτσι στο σχολείο είπε ότι ο Αϊ-Βασίλης δεν υπάρχει!». Παράλληλα, την ίδια στιγμή που η δασκάλα επιμένει να τραγουδά «Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία», η τηλεόραση τον δείχνει να ξεκινά από τη Φιλανδία και η γιαγιά βεβαιώνει ότι θα έρθει από την καμινάδα! Αν μάλιστα στο σπίτι δεν υπάρχει τζάκι, ενισχύεται η γενικότερη σύγχυση γύρω από την ύπαρξη και τις δραστηριότητες του αγαπημένου γέροντα. Σκέτη Βαβυλωνία, αλλά μην ξεχνάτε ότι για τα παιδιά πάνω απ’ όλα είναι ένα πρόσωπο που εκπροσωπεί το ρομαντισμό και την πίστη, ένα πρόσωπο που μοιράζει δώρα και ελπίδα. Από την ηλικία των επτά ετών και πάνω πολλά παιδιά αρχίζουν να αντιλαμβάνονται πως μάλλον ο κύριος πίσω από τη γενειάδα είναι ο μπαμπάς ή ο παππούς. Όμως δεν υπάρχει κανένας λόγος να τους χαλάσουμε τη φαντασίωση. Είναι ιδιαίτερα σημαντική η στάση και η συμπεριφορά μας όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε τη σκέψη και τη φαντασία τους. Τα παιδιά έχουν την ανάγκη έως κάποια συγκεκριμένη αναπτυξιακή φάση και ηλικία –που διαφέρει για κάθε ένα– να πιστεύουν σε σύμβολα, μύθους ή τελετουργίες. Όλα αυτά τα στοιχεία εμπεριέχουν νοήματα, αρχές, συναισθηματικά και ψυχικά ερεθίσματα τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχοσυναισθηματική τους ανάπτυξη. Στο βαθμό λοιπόν που ο Άγιος Βασίλης συμβολίζει την ελπίδα, την προσμονή, τη γενναιοδωρία, την ειρήνη, την αγάπη και τη ζεστασιά, την ισότητα απέναντι στο δικαίωμα να είμαστε ευτυχισμένοι, τότε ναι είναι καλό, για όσο το έχουν ανάγκη και τους είναι χρήσιμο, να πιστεύουν στην ύπαρξή του. Τι συμβαίνει όμως όταν ένας καλοθελητής αποκαλύπτει την αλήθεια; Ή όταν η λογική του διακρίνει «κενά» που είναι αδύνατον να καλυφθούν; Μεγαλώνοντας, τα παιδιά αρχίζουν να έχουν κάποιες υποψίες όταν για παράδειγμα ο Αϊ Βασίλης που έρχεται στο σπίτι μοιάζει περιέργως με τον μπαμπά ή το θείο ή ακόμα κι όταν μεγαλύτερα παιδιά τα κοροϊδεύουν επειδή ακόμα πιστεύουν ότι υπάρχει. Αυτή η περίοδος της αμφιβολίας είναι συγκινητική και συνήθως συμπίπτει με την εποχή που πηγαίνουν για πρώτη φορά στο σχολείο. Και η ανακάλυψη ότι ο Αϊ-Βασίλης δεν υπάρχει τα γεμίζει με απορία και θλίψη. Η διαφοροποίηση της πραγματικότητας από το μύθο αναγγέλλει συχνά το τέλος μιας μαγικής περιόδου στην παιδική ηλικία, αυτή όπου μέσα από το όνειρο και την επιθυμία το αδύνατο μπορεί να γίνει δυνατό. Στο δειλό ερώτημα του παιδιού «αλήθεια, δεν υπάρχει ο Αϊ-Βασίλης;» είμαστε υποχρεωμένοι να δώσουμε μια απάντηση και αυτή βέβαια δεν μπορεί να είναι ένα ξερό «όχι, δεν υπάρχει», διότι έτσι γκρεμίζουμε με σκληρό τρόπο τον φανταστικό του κόσμο, που εμείς οι ίδιοι είχαμε φτιάξει. Γενικά, δεν υπάρχει ένα γενικό «πρέπει» ή μια μυστική συνταγή επιτυχίας. Ανάλογα με την περίπτωση, ο γονιός θα χρειαστεί να καταφύγει σε διαφορετικές στρατηγικές χειρισμού της συγκεκριμένης ερώτησης. Πρέπει να είστε ψύχραιμοι και με τις απαντήσεις σας να μην πληγώσετε την ευαισθησία του και να μην προσβάλετε τη νοημοσύνη του. Επιπλέον, πρέπει να θυμάστε ότι λέγοντας την απόλυτη αλήθεια σ’ ένα παιδί προσχολικής ηλικίας, κινδυνεύετε να γίνετε κυνικοί και «κακοί» στα μάτια του. Διότι ναι μεν δεν του λέτε ψέματα, αλλά από την άλλη πλευρά ακρωτηριάζετε τη φαντασία και την ελπίδα του, και αυτό είναι πολύ σκληρό. Τα παιδιά θέλουν «τροφή» για τη φαντασία τους και επιπλέον είναι ικανά με τον δικό τους τρόπο να σας δείξουν πότε πραγματικά δεν «χρειάζεται» να πιστεύουν στον παχουλό Άγιο με τον τρόπο που πίστευαν έως τώρα.

Τελικά, ο Αϊ-Βασίλης υπάρχει;
Υπάρχει, όπως σίγουρα υπάρχουν η αγάπη, η γενναιοδωρία, η ευλάβεια, η γνώση, η ελπίδα, η προσμονή, η γαλήνη, η χαρά και η ζωή. Αλίμονο! Πόσο ζοφερός θα ήταν ο κόσμος μας αν δεν υπήρχε ο Αϊ-Βασίλης. Δεν θα υπήρχε η αγνή πίστη των παιδιών, η φαντασία που κάνει υποφερτή την ύπαρξή μας. Το φως με το οποίο η παιδικότητα γεμίζει τον κόσμο θα έσβηνε. Κανένας δεν βλέπει τον Αϊ-Βασίλη, αλλά αυτό δεν είναι απόδειξη ότι δεν υπάρχει. Τα πιο σπουδαία πράγματα στον κόσμο είναι εκείνα τα οποία ούτε οι μεγάλοι ούτε τα παιδιά μπορούν να δουν. Ο Αϊ-Βασίλης είναι ένα ευχάριστο διάλειμμα από την καθημερινότητα και μια ευκαιρία να αφήσουμε τη φαντασία των παιδιών να δουλέψει προς όφελός τους: Να ονειρευτούν ένα καλύτερο μέλλον, με αγάπη, ειρήνη και πολλά παιχνίδια! Ειδικά ο μύθος του Άγιου Βασίλη είναι απαραίτητος για έναν ακόμη λόγο: Λειτουργεί σαν μια καλή αρχή στο να μάθουν τα παιδιά να σκέφτονται θετικά, να ονειρεύονται, να προσδοκούν πράγματα, να προσπαθούν γι’ αυτά. Όπως και να έχει, είτε επιλέξετε να… εμφανίσετε τον Αϊ-Βασίλη και φέτος είτε όχι, μην ξεχνάτε το μήνυμα των Χριστουγέννων, που δεν έχει να κάνει απαραίτητα με τα δώρα και τα πλουσιοπάροχα γεύματα. Μπορείτε να «φιλοξενήσετε» το πνεύμα των Χριστουγέννων στο σπίτι σας μαζεύοντας τρόφιμα και ρούχα που δεν χρειάζεστε πια για ένα ίδρυμα που βρίσκεται στην περιοχή σας, μπορείτε να διαβάσετε στα παιδιά σας την ιστορία του μικρού Χριστού ή, αν δεν πιστεύετε σε κάποια συγκεκριμένη θρησκεία, να δώσετε απλά λίγο περισσότερο χρόνο στις διαπροσωπικές σας σχέσεις και ειδικά στους ανθρώπους που αγαπάτε.
 Τα Χριστούγεννα είναι μια ευλογημένη γιορτή και δίνουν το μήνυμα της ευτυχίας, της ειρήνης και της αγάπης!
Η αναμονή του ερχομού του Αϊ-Βασίλη βοηθά το παιδί σας να μπει στο πνεύμα των γιορτών και να ζήσει όλη τη μαγεία των Χριστουγέννων.
Βοηθήστε το παιδί σας να καταλάβει ότι αυτό που έχει σημασία είναι να τον αγαπάει ο Αϊ-Βασίλης και να τον θυμηθεί και όχι η αξία του δώρου. 
Αν από συζήτηση που θα κάνετε μαζί του πριν από τις γιορτές καταλάβετε ότι ζητάει κάτι που οι οικονομικές σας δυνατότητες δεν επιτρέπουν, εξηγήστε του ότι ο Αϊ-Βασίλης μπορεί να κουραστεί από το βάρος του παιχνιδιού που ζήτησε ή ότι δεν έχει τόσα χρήματα ώστε να αγοράσει και για τα υπόλοιπα παιδάκια και ότι είναι κρίμα μερικά παιδιά να μην πάρουν δώρο. Προσανατολίστε τη σκέψη του σε κάτι που θα μπορέσετε να προσφέρετε πιο άνετα.  

Αν το παιδί σας ζητήσει να γράψει ένα γράμμα στον Άγιο Βασίλη μην το αποτρέψετε. Πάρτε καθαρό χαρτί κι ένα φάκελο, πείτε του να γράψει αυτό που θέλει, ενδεχομένως να στείλει και μια ζωγραφιά στον αγαπημένο του Άγιο. Βοηθήστε το να γράψει τη διεύθυνση στο φάκελο και πηγαίνετε μαζί να το ταχυδρομήσετε. Με όλη αυτή την ιεροτελεστία, τα δώρα θα αποκτήσουν μεγαλύτερη αξία. 
Πείτε στο παιδί να ζητάει από τον Άγιο Βασίλη δώρα όχι μόνο για τον εαυτό του αλλά και για το αδερφάκι του ή το φίλο του. Έτσι, θα μάθει το νόημα της αγάπης και της φροντίδας για όλους.  

Αν ο μπαμπάς θέλει να ντυθεί Άγιος Βασίλης και να φέρει δώρα, τότε φροντίστε να το κάνει σωστά. Να βάλει τα κατάλληλα ρούχα, να στερεώσει καλά τον σκούφο και τα γένια, να αλλοιώσει τη φωνή του και γενικά να παίξει το ρόλο του όσο γίνεται πιο πειστικά. Εσείς σβήστε τα φώτα και αφήστε μόνο ένα κεράκι αναμμένο. Οργανώστε σωστά την είσοδο του «μπαμπά Αϊ-Βασίλη» στο σπίτι, γιατί είναι άκρως απογοητευτικό για ένα παιδί να ανακαλύψει τη φάρσα.  
Eίναι ευκαιρία να ωθήσετε το παιδί στην έννοια της προσφοράς.. Προτείνετε του για παράδειγμα να μαζέψει τα παιχνίδια που δεν χρησιμοποιεί ή κάποια ρούχα του που δεν του πάνε και πηγαίνετε μαζί του να τα προσφέρετε σε κάποια παιδάκια που έχουν ανάγκη εξηγώντας του τους λόγους που το κάνετε.

Τετάρτη 5 Δεκεμβρίου 2012

Ηλιούγεννα - Το αρχαίο Ελληνικό έθιμο των Χριστουγέννων!!


Τα Χριστούγεννα η εορτή της ανάμνησης της γεννήσεως του Ιησού Χριστού δηλαδή, αποτελούν την μεγαλύτερη γιορτή του Χριστιανισμού, αποτελώντας ημέρες χαράς για όλον τον Χριστιανικό κόσμο.

Λόγω βέβαια της «οικονομικής εκμετάλλευσης» και του τεράστιου «οικονομικού τζίρου της εορτής» τα Χριστούγεννα εορτάζονται πλέον σχεδόν σε όλο τον κόσμο... 


Ιχνηλατώντας την ιστορικότητα της εορτής ανακαλύπτουμε ενδιαφέροντα στοιχεία που αφορούν την ημερομηνία της εορτής, αλλά και συσχετίσεις με συνήθειες στον αρχαίο κόσμο. Αναζητώντας την ακριβή ημερομηνία γενέσεως του Ιησού ανακαλύπτουμε ότι αφενός στην καινή Διαθήκη δεν γίνεται αναφορά για την εορτή Χριστουγέννων και αφετέρου ότι κανείς από τους Αποστόλους δεν τήρησε την 25η Δεκεμβρίου ως γενέθλια ημέρα του. Στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός, (υπολογίζεται πως γεννήθηκε μεταξύ του 6 - 2 π. X.) Υπάρχουν όμως ενδείξεις που συνηγορούν στην Φθινοπωρινή γέννηση του, και όχι στην χειμερινή.Το εδάφιο από το Ευαγγέλιο του Λουκά παραδείγματος χάριν αναφέρει: 

«Οι ποιμένες ήσαν κατά το αυτό μέρος διανυκτερεύοντες εν τοις αγροίς, και φυλάττοντες φύλακας της νυκτός επί το ποίμνιον αυτών» (2: 8). Η φράση αυτή έρχεται σε αντίθεση με τις πρακτικές των βοσκών καθώς τον χειμώνα λόγω του ψύχους οι ποιμένες δεν διανυκτερεύουν στους αγρούς. Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η γέννηση του Ιησού δεν έγινε το Δεκέμβριο αλλά το Φθινόπωρο εφόσον τα κοπάδια δεν ήταν στις στάνες. Γνωρίζουμε επίσης ότι η γέννηση συνέπεσε, με την απογραφή, που συνήθως γινόταν μετά την συγκομιδή, κατά τις αρχές Οκτωβρίου. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης επίσης συσχετίζει την γέννηση του Ιησού Χριστού με την εορτή της «Σκηνοπηγίας», η οποία γινόταν τον Οκτώβρη.

Στην Αγία Γραφή γενέθλιες και ονομαστικές εορτές δεν συνιστούνται. Στην πραγματικότητα τα Χριστούγεννα δεν συμπεριλαμβάνοντα στις αρχαίες γιορτές της Χριστιανικής Εκκλησίας, και μάλιστα η τήρηση των γενεθλίων καταδικάζονταν σαν ένα αρχαίο Ελληνικό "ειδωλολατρικό" έθιμο απεχθές στους Χριστιανούς. Ημέρα μνήμης των αγίων και μαρτύρων όριζαν αυτή του θανάτου. Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια αναφέρει σχετικά : «Τα Χριστούγεννα δεν ήταν ανάμεσα στις πρώτες εορτές της Εκκλησίας. Ο Ειρηναίος και ο Τερτυλλιανός την παραλείπουν από τους καταλόγους των εορτών» Έτσι Τα Χριστούγεννα ως εορτή των γενεθλίων του δεν γιορτάζονταν τα πρώτα 300 χρόνια. Η καθιέρωση της 25ης Δεκεμβρίου ως ημέρα των Χριστουγέννων έγινε στη Ρώμη από τον Πάπα Ιούλιο τον Α, τον 4ο μ.χ. αιώνα, μετά από έρευνα που έγινε στα αρχεία της Ρώμης για την χρονιά επί Αυγούστου απογραφής, και κατόπιν υπολογισμών βάση των Ευαγγελίων. Ένα στοιχείο που λήφθηκε υπόψιν είναι το η φράση από το κατ’ Ιωάννη γ’30«Εκέινον δει αυξάνειν, εμέ ελατούσθαι»

Στην πραγματικότητα όμως αυτό συνέβη διότι η συγκεκριμένη ημερομηνία συνέπεφτε με τις αρχαίες εορτές του Χειμερινού Ηλιοστασίου και την «Επιστροφή» του Ηλίου. Έκτοτε ο Χριστός όφειλε να είναι ο Ήλιος ο δίδων το φως εις τον κόσμο. Πριν εορταζόταν στις 6 Ιανουαρίου μαζί με τη βάπτιση του Ιησού (Θεοφάνεια). Αργότερα το έθιμο πιθανολογείται ότι μεταφέρθηκε στην Ανατολή, πιθανόν από τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό το 378-381 περίπου μ.Χ. Ο Ιωάννης Χρυσόστομος (345-407 μ.Χ.) σε ομιλία του για τη γέννηση του Χριστού, αναφέρει ότι είχε αρχίσει στην Αντιόχεια να γιορτάζονται τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου. Το σίγουρο είναι ότι την εποχή του Ιουστινιανού, τον 6ο αιώνα, ο εορτασμός των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου είχε εξαπλωθεί σχεδόν σε όλη την Ανατολή. 


Τι εόρταζαν οι Αρχαίοι Έλληνες την περίοδο των Χριστουγέννων; 

Οι αρχαίοι Έλληνες κατά την χειμερινή τροπή του ήλιου γιόρταζαν την γέννηση του Διονύσου. Ο Διόνυσος αποκαλούταν «σωτήρ» και θείο «βρέφος», το οποίο γεννήθηκε από την παρθένο Σέμελη. Ήταν ο καλός «Ποιμήν», του οποίου οι ιερείς κρατούν την ποιμενική ράβδο, όπως συνέβαινε και με τον Όσιρη. Τον χειμώνα θρηνούσαν το σκοτωμό του Διονύσου από τους Τιτάνες, αλλά στις 30 Δεκεμβρίου εόρταζαν την αναγέννησή του. Οι γυναίκες-ιέρειες ανέβαιναν στην κορυφή του ιερού βουνού και κρατώντας ένα νεογέννητο βρέφος φώναζαν «ο Διόνυσος ξαναγεννήθηκε. Ο Διόνυσος ζει» , ενώ σε επιγραφή αφιερωμένη στον Διόνυσο αναγράφεται:«Εγώ είμαι που σε προστατεύω και σε οδηγώ, εγώ είμαι το 'Αλφα και το Ωμέγα».

Αυτή η αρχαία Ελληνική γιορτή, είχε επίσης ταυτιστεί και με την γιορτή του Ηλίου, τον οποίο οι αρχαίοι λαοί είχαν θεοποιήσει. Συγκεκριμένα στους Έλληνες, είχε ταυτιστεί με τον Φωτοφόρο Απόλλωνα του Ηλίου, ο οποίος απεικονιζόταν πάνω στο ιπτάμενο άρμα του να μοιράζει το φως του Ηλίου. Οι αρχαίοι λαοί αναπαριστούσαν την κίνηση του ήλιου με την ζωή ενός ανθρώπου που γεννιόταν κατά την χειμερινή τροπή του ήλιου που μεγάλωνε βαθμιαία καθώς αυξάνονταν και οι ώρες που ο ήλιος φωταγωγούσε την Γη, και πέθαινε ή ανασταίνονταν τον Μάρτιο την ημέρα της Εαρινής Ισημερίας, συμβολίζοντας με αυτόν τον τρόπο την αναγέννηση του φυτικού βασιλείου μέσα από την μήτρα της Γης. Το χειμερινό Ηλιοστάσιο 22-25 Δεκεμβρίου σημαίνει την αρχή του χειμώνα, και ο Ηλιος αρχίζει βαθμιαία να αυξάνει την ημέρα έως ότου εξισωθεί με την νύχτα, κατά την Ιση-μερία τον Μάρτιο. Τότε ο Ήλιος νικά το σκοτάδι, και έρχεται η άνοιξη, η εποχή της αναγέννησης για την φύση.

Η εορτή αυτή πέρασε και στην αρχαία Ρώμη με τις δημοφιλείς γιορτές των Σατουρνάλιων, προς τιμήν του Κρόνου τον Δεκέμβριο αλλά και της θεάς Δήμητρας, γι΄ αυτό και έκαναν θυσίες χοίρων για την ευφορία της γης . Τα Σατουρνάλια ήταν από τις σημαντικότερες και ονομάζονταν: « DIES INVICTI SOLIS », δηλαδή «Ημέρα του αήττητου ήλιου». Μια γιορτή που φυσικά την είχαν πάρει απο την γιορτή του Φωτοφόρου Απόλλωνα - Ηλίου!

Στην αρχαία Ρώμη, η εορτή άρχιζε στις 17 Δεκεμβρίου και διαρκούσε επτά ήμερες. Στην εορτή αυτή αντάλλασσαν δώρα, συνήθως λαμπάδες και στα παιδία έδιναν πήλινες κούκλες και γλυκά σε σχήμα βρέφους για να θυμίζουν το Κρόνο, που τρώει τα παιδιά του. Σταδιακά λοιπόν τα γενέθλια του θεού Ήλιου μετατράπηκαν σε γενέθλια του Υιού του Θεού. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι «εθνικοί» αποκαλούσαν την Πρώτη Ημέρα της εβδομάδας Ημέρα του θεού-Κυρίου Ήλιου, ορολογία την οποία αργότερα χρησιμοποίησαν και οι εκκλησιαστικοί Πατέρες για λόγους σκοπιμότητας ίσως. Κάτι που διασώζεται έως σήμερα στα Αγγλικά ως SUN-DAY, στα Γερμανικά SONN-TAG.
Ο Ιουστίνος ο μάρτυς (114-165 μ.Χ.) γράφει στη 2η απολογία του για τον Ιησού «...σταυρώθηκε, πριν το Σάββατο, ΠΟΥ ΗΤΑΝ Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ "ΚΡΟΝΟΥ" και την επόμενη ημέρα ΠΟΥ ΗΤΑΝ Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ (θεού) "ΗΛΙΟΥ" και η οποία μετονομάσθηκε σε ΚΥΡΙΑΚΗ, αναστήθηκε και εμφανίσθηκε στους μαθητές Του...»

Οι Αιγύπτιοι στις 25 Δεκεμβρίου εόρταζαν την γέννηση του θεού-ήλιου Όσιρη. Μετά την δολοφονία του ένα δένδρο ξεφύτρωσε στο οποίο ο Ίσις,σε κάθε επέτειο της γέννησης του στις 25 Δεκεμβρίου, άφηνε δώρα γύρω από το δένδρο. Οι Βαβυλώνιοι, και οι Φοίνικες ονόμαζαν το θεό-ήλιο Βαάλ , οι Πέρσες λάτρευαν τη γέννηση του Αήττητου-ήλιου και θεού Μίθρα Βασιλιά, ενώ οι Βραχμάνοι στην γέννηση του ψάλλουν: «Εγέρσου ω βασιλιά του κόσμου, έλα σε μας από τις σκηνές σου».

Εκτός όμως της ημέρας της γέννησης και πολλές από τις παραδόσεις που συνδέονται με τα Χριστούγεννα (ανταλλαγή δώρων, στολισμοί, κάλαντα, Χριστουγεννιάτικο δέντρο κλπ.) έχουν τις ρίζες τους σε παλαιότερες θρησκείες. Πιο συγκεκριμένα τα κάλαντα!
Πίσω από τα κάλαντα κρύβεται ένα αρχαίο Ελληνικό έθιμο με το όνομα Ειρεσιώνη, που αναφέρεται ήδη από τον Όμηρο, ο οποίος ευρισκόμενος στην Σάμο, σκάρωσε διάφορα τραγούδια τα οποία μαζί με μια ομάδα παιδιών τα τραγουδούσαν στα σπίτια των πλουσίων ευχόμενοι πλούτο, χαρά και ειρήνη.

 Συμβόλιζε την ευφορία και γονιμότητα της γης και εορτάζονταν δυο φορές το χρόνο, μια την άνοιξη με σκοπό την παράκληση των ανθρώπων προς τους θεούς κυρίως του Απόλλωνος-ήλιου και των Ωρών για προστασία της σποράς και μια το φθινόπωρο, για να τους ευχαριστήσουν για την συγκομιδή των καρπών. Ταυτόχρονα με τις ευχαριστίες προς τους θεούς, έδιναν ευχές και στους συνανθρώπους.
Τα παιδιά γύριζαν από σπίτι σε σπίτι, κρατώντας ελιάς ή δάφνης στολισμένα με μαλλί (σύμβολο υγείας και ομορφιάς) και καρπούς κάθε λογής, τραγουδώντας για καλύτερη τύχη και γονιμότητα της γης. Πολλά από τα παιδιά έφεραν τον κλάδο σπίτι τους και τον κρεμούσαν στην πόρτα όπου έμενε όλο το έτος.(κάτι που συνηθίζουμε να κάνουμε σήμερα την Πρωτομαγιά). 


Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Αποστόλου Αρβανιτόπουλου, σχετικό με τα έθιμα του χριστουγεννιάτικου δέντρου και των καλάνδων, μας σώζει ο Φίλιππος Βρετάκος στο βιβλίο του "Οι δώδεκα μήνες του έτους και αι κυριώτεραι εορταί των". Σε αυτό το βιβλίο του ο Φίλιππος Βρετάκος μας λέει:

"Το χριστουγεννιάτικον δένδρον συμβολίζει την αιωνιότητα της ζωής, διότι δεν γηράσκει και δεν χάνει, επομένως, την νεότητά του. Το δένδρον όμως των Χριστουγέννων δεν το ευρίσκω, εγώ τουλάχιστον, ως ξενικήν συνήθειαν, ως νομίζεται γενικώς, αλλ' εν μέρει ως αρχαίαν ελληνικήν. Είναι, δηλαδή, υπολείμματα της περιφήμου "ειρεσιώνης", και της "ικετηρίας" των αρχαίων Ελλήνων, και μάλιστα των αρχαίων Αθηναίων. Ήσαν δε η μεν Ικετηρία κλάδος ελαίας, από του οποίου εκρέμων ποκάρια μαλλιού, και έφερον αυτόν όσοι ήθελον να ικετεύσουν τον Θεόν ομαδικώς, δια την απαλλαγήν του τόπου από δεινού τινός κακού, π.χ. από νοσήματος, πανώλους, χολέρας ή ομοίου. Ως επί το πολύ, όμως, εβάσταζε την Ικετηρίαν άνθρωπος, ο οποίος ήθελε να τεθή υπό την προστασίαν θεού και της ανωτέρας αρχής, για να προβή εις αποκαλύψεις εναντίον ισχυρών ανθρώπων ή αρχόντων." ("Κληρονομία του αρχαίου κόσμου", εφημερίς "Εθνος", 31 Δεκεμ.1937)

Το χριστουγεννιάτικο δέντρο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Γερμανία στο τέλος του 16ου, αλλά έως τις αρχές του 19ου αιώνα δεν ήταν διαδεδομένο ευρέως - τοποθετούνταν μόνο στις εκκλησίες. Το δέντρο ως Χριστιανικό σύμβολο, συμβολίζει την ευτυχία που κρύβει για τον άνθρωπο η γέννηση του Χριστού. Σταδιακά το δένδρο άρχισε να γεμίζει με διάφορα χρήσιμα είδη- κυρίως φαγώσιμα κι αργότερα ρούχα κι άλλα είδη καθημερινής χρήσης, (κάτι που γινόταν στους αρχαίους Ελληνικούς ναούς) συμβολίζοντας την προσφορά των Θείων Δώρων. Στην σύγχρονη Ελλάδα το έθιμο το εισήγαγαν οι Βαυαροί με τον στολισμό στα ανάκτορα του Όθωνα το 1833. Μετά τον το Β’ παγκόσμιο πόλεμο το δέντρο με τις πολύχρωμες μπάλες μπήκε σε όλα τα ελληνικά σπίτια.

Φυσικά μεγάλη εντύπωση προκαλεί και το μυθολογικό γεγονός του "Αγιοβασίλη" με το έλκηθρο του που το κινούν οι ιπτάμενοι τάρανδοι. Ούτε αυτό όπως καταλαβαίνετε, δεν θα μπορούσε να μην παρθεί απο την Αρχαία Ελλάδα. Όπως αναφέραμε πιο πρίν , τον μήνα Δεκέμβριο, οι Έλληνες γιόρταζαν τον Διόνυσο αλλά και τον Φωτοφόρο Απόλλωνα-Ηλίου παριστάνοντας τον πάνω στο ιπτάμενο άρμα του, να μοιράζει το φως. Το άρμα έγινε έλκηθρο, τα άλογα έγιναν τάρανδοι και το "δώρο" του φωτός που μοίραζε στους ανθρώπους ...έγινε κυριολεκτικά "μοίρασμα δώρων".

Τέλος το κόψιμο της βασιλόπιτας αποτελεί εξέλιξη του αρχαιο Ελληνικού εθίμου του εορταστικού άρτου, τον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες πρόσφεραν στους θεούς σε μεγάλες αγροτικές γιορτές, όπως τα Θαλύσια και τα Θεσμοφόρια.

ellinikoarxeio.com
epirus.ellas.voula@gmail.com