Πως να δημιουργήσετε εκλείψεις σεληνης στην τάξη

Submitted by minh on 16 July 2012

Μετάφραση από την Αιμιλία Ξανθοπούλου (Emily Xanthopoulos)

Από την Marissa Rosenberg από το EU Universe Awareness

Η απαλά δομημένη λάμψη του ηλιακού στέμματος, όπως φαινόταν κατά την διάρκεια της ολικής έκλειψης του Ήλιου στις 7 Μαρτίου 1970. Η κορώνα είναι ορατή στο γυμνό μάτι μόνο κατά την διάρκεια της έκλειψης Η εικόνα προσφέρθηκε από NSO / AURA / NSF

Κατά την διάρκεια μιας έκλειψης, ο Ήλιος η το Φεγγάρι φαίνεται να εξαφανίζεται. Τι συμβαίνει; Γιατί να μην διερευνήσουμε αυτό το συναρπαστικό φαινόμενο στην τάξη, με ένα μοντέλο που μπορούμε να κατασκευάσουμε εύκολα; Οι ηλιακές και σεληνιακές εκλείψεις είναι αστρονομικά φαινόμενα που έχουν βυθιστεί μέσα στον μύθο και τον θρύλο καθ’ όλη την διάρκεια της ιστορίας. Οι αρχαίοι Κινέζοι, για παράδειγμα, πίστευαν ότι οι ηλιακές εκλείψεις συνέβαιναν όταν ο ουράνιος δράκος καταβρόχθιζε τον Ήλιο. Ακόμη και η Κινέζικη λέξη για την έκλειψη , ‘chih’, σημαίνει ‘για να φάει’.

Επειδή οι εκλείψεις είναι συχνές και μπορούν να παρατηρηθούν χωρίς τηλεσκόπιο, είναι ένα εξαίσιο θέμα με το οποίο μπορούμε να εισάγουμε την αστρονομία στο σχολείο. Αυτό το άρθρο περιγράφει μια απλή δραστηριότητα που μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές ηλικίας 6-14 να καταλάβουν τις εκλείψεις, το Ηλιακό μας Σύστημα και την κίνηση της Γης και της Σελήνης μέσα σ’ αυτό. Οι μαθητές ξεκινούν με την κατασκευή και την χρήση του δικού τους μοντέλου του Ήλιου, της Σελήνης και της Γης. Για να εμπεδώσουν και να επεκτείνουν αυτά που έμαθαν, το UNAWE project^w1 – ένα πρόγραμμα αστρονομίας που προωθεί την γνώση για το σύμπαν – τότε δίνει την δυνατότητα στους μαθητές να δουλέψουν με άλλους μαθητές από όλο τον κόσμο. Ποια ώρα της ημέρας είναι για αυτούς; Ποια εποχή; Τι μπορούν να δουν στον ουρανό σε μια δεδομένη χρονική στιγμή;

Σεληνιακές εκλείψεις

Αν και η Σελήνη εμφανίζεται έντονα στον νυχτερινό ουρανό, στην πραγματικότητα δεν ακτινοβολεί αλλά απλά αντανακλά το φως από τον Ήλιο. Το σχήμα της Σελήνης που βλέπεις εξαρτάται και από το που βρίσκεσαι εσύ πάνω στην Γη και από το που βρίσκεται η Σελήνη στην τροχιά της γύρω από την Γη. Κάθε μήνα η Σελήνη συμπληρώνει έναν κύκλο (μια χρονική περίοδο) ξεκινώντας ως ένας πλήρης σε σχήμα κύκλος (πανσέληνος), συρρικνώνοντας στην συνέχεια ώστε να γίνει σχεδόν αόρατη (νέα σελήνη), και μετά διογκώνοντας ξανά σε πλήρη κύκλο˙ αυτά τα στάδια ονομάζονται φάσεις της Σελήνης (σχήμα 1). Για να μάθετε περισσότερα, δείτε το άρθρο Mitchell et al., 2008.

Σχήμα 1: Οι φάσεις της Σελήνης. Οι κύκλοι αντιπροσωπεύουν τις τροχιές της Γης γύρω από τον Ήλιο και της Σελήνης γύρω από την Γη. Οι σκιασμένες περιοχές αντιπροσωπεύουν σκοτάδι: ανά πάσα στιγμή, το ένα μισό της Γης και το ένα μισό της Σελήνης φωτίζονται από τον Ήλιο.

A: Σε αυτό το στάδιο της τροχιάς της Σελήνης γύρω από την Γη, αν είναι βράδυ για σένα στην Γη, μπορείς να δεις μόνο μισή από την φωτισμένη (ημέρα) πλευρά της Σελήνης. Και έτσι η Σελήνη εμφανίζεται ως ημικύκλιο

B: Σε αυτό το στάδιο της τροχιάς της Σελήνης γύρω από την Γη, αν είναι βράδυ για σένα στην Γη, μπορείς να δεις ολόκληρη την φωτισμένη (ημέρα) πλευρά της Σελήνης. Και έτσι η Σελήνη εμφανίζεται ως πλήρης κύκλος (πανσέληνος)
Οι εικόνες προσφέρθηκαν από Marissa Rosenberg (τα διαγράμματα) και NASA (οι εικόνες της Σελήνης)

Συνήθως, όταν η Σελήνη είναι στην απώτερη πλευρά της Γης από τον Ήλιο (σχήμα 1B), τα τρία σώματα δεν βρίσκονται σε μια ευθεία γραμμή˙ αντί αυτού, η Σελήνη είναι λίγο πάνω από την Γη και είναι ακόμη φωτισμένη, και έτσι βλέπουμε την πανσέληνο. Περιστασιακά, ωστόσο, η Γη περνάει ακριβώς μεταξύ του Ήλιου και της Σελήνης, και η Σελήνη βρίσκεται τελείως στην σκιά της Γης – το ονομάζουμε αυτό σεληνιακή έκλειψη. Μπορείς να την δεις με το γυμνό μάτι, καθώς η Σελήνη μπαίνει στην σκιά της Γης ( σκιά) και την διασχίζει, προσλαμβάνοντας ένα όμορφο αμυδρό κόκκινο χρώμα^w2. Ενώ η Σελήνη μπαίνει και βγαίνει από την σκιά, μπορείς ακόμη να δεις την καμπύλη της Γης να προκαλεί μερική σκίαση της Σελήνης. Αυτή η μερική σκιά ονομάζεται παρασκιά.

Διαδοχικές εικόνες (από κάτω δεξιά προς πάνω αριστερά) της Σελήνης καθώς διασχίζει αργά στην σκιά της Γη
Η εικόνα προσφέρθηκε από Dylan O’Donnell / deography.com

Ηλιακές εκλείψεις Σε αντίθεση με τις σεληνιακές εκλείψεις, οι ηλιακές εκλείψεις είναι πολύ σπάνιες. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα δουν καμία γιατί οι ηλιακές εκλείψεις είναι ορατές μόνο από σχετικά μικρές περιοχές στην Γη ανά πάσα στιγμή. Οι ηλιακές και σεληνιακές εκλείψεις έχουν κάπως διαφορετικά αίτια: κατά την διάρκεια μιας ηλιακής έκλειψης, εμείς είμαστε στην σκιά. Όταν η Σελήνη περνά ακριβώς μπροστά από τον Ήλιο, ρίχνει μια σκιά στην Γη. Επειδή το φαινόμενο μέγεθος της Σελήνης είναι τόσο πολύ μικρότερο από αυτό του Ήλιου, αυτή η σκιά μπορεί να είναι ορατή μόνο από μια μικρή περιοχή της Γης.

Το ‘diamond ring’ (το διαμαντένιο δαχτυλίδι) εφέ συμβαίνει μόνο όταν μια πολύ μικρή φέτα του Ήλιου είναι ορατή γύρω από την Σελήνη κατά την ολική ηλιακή έκλειψη Η εικόνα προσφέρθηκε από Bill Livingston, NSO / AURA / NSF

Για να το καταλάβετε αυτό, κρατήστε τον αντίχειρά σας μπροστά από τον Ήλιο έτσι ώστε αυτός να είναι τελείως καλυμμένος. Τα μάτια σας είναι στην σκιά του αντίχειρά σας, αλλά δεν επηρεάζει τον άτομο που στέκεται δίπλα σας, καθώς δεν βρίσκονται στην ίδια σκιά. Βλέπουν κανονικά τον Ήλιο. Μόλις η Σελήνη κινηθεί κατευθείαν μεταξύ της Γης και του Ήλιου^w3, ο ουρανός εμφανίζει ένα τρομακτικό λυκόφως, που προκαλεί στα ζώα μια σύγχυση. Ο αέρας ψύχεται και, κατά την διάρκεια της ολικής έκλειψης, η Σελήνη εμφανίζεται σαν ένας μαύρος δίσκος στον ουρανό που περιβάλλεται από ένα στέμμα φωτιάς. Αυτή η φωτιά είναι στην πραγματικότητα ο Ήλιος πίσω από την Σελήνη˙ καθώς περνάει η Σελήνη, το πλήρες φλεγόμενο φως του Ήλιου επιστρέφει.

Εκλείψεις στην σχολική αίθουσα

Η κατασκευή του συστήματος Ήλιου-Γης-Σελήνης όπως περιγράφεται παρακάτω θα επιτρέψει στην τάξη σας να ανακαλύψει πως και γιατί συμβαίνουν οι εκλείψεις. Θα μπορούν να καταλάβουν ακριβώς τι βλέπουν αν ποτέ δουν μια αληθινή έκλειψη. Η κατασκευή του μοντέλου, που δεν είναι σε κλίμακα, χρειάζεται περίπου 45 λεπτά.

Υλικά

Για κάθε μοντέλο, θα χρειαστείτε:

• Κολλητική ταινία
• Κόλλα
• Δύο σωλήνες από χαρτόνι (π.χ. άδεια ρολά τουαλέτας)
• Φακός
• Ψαλίδι (κατάλληλο για να κόβετε χαρτόνι)
• Αλουμινόχαρτο
• Ανθεκτικό αλλά εύκαμπτο σύρμα (35-50 εκατοστά σε μήκος)
• Μπάλα από φελιζόλ στο μέγεθος ενός μεγάλου πορτοκαλιού
• Μπάλα του πινγκ πονγκ (η μπάλα από φελιζόλ ίδιου μεγέθους)
• Μεγάλη λωρίδα από χαρτόνι (περίπου 60 εκατοστά σε μήκος και όχι λιγότερο από 20 εκατοστά σε πλάτος)
• Στοίβα από βιβλία η περιοδικά

Μέθοδος Χωρίστε την τάξη σε ομάδες των τριών η τεσσάρων. Δώστε σε κάθε ομάδα τα δικά τους υλικά για να κατασκευάσουν το μοντέλο. Πάρτε τον έναν σωλήνα από χαρτόνι κάντε μια σειρά από μικρές (2 εκατοστά) όμοιες, κάθετες τομές γύρω από την περιφέρεια σε κάθε άκρο. Σε κάθε άκρο, κάμψτε τα κομμένα κομμάτια προς τα έξω, και καθίστε τον σωλήνα όρθιο. Στο πάνω μέρος, οι κομμένες άκρες θα πρέπει να απλώνονται όπως ένα λουλούδι (δείτε την εικόνα).

Βήμα 3: κατασκευάζοντας την βάση που θα στηρίζει την Γη Η εικόνα προσφέρθηκε από Marissa Rosenberg

Βήμα 5: Τοποθετώντας την Γη στην βάση της Η εικόνα προσφέρθηκε από Marissa Rosenberg

Χρησιμοποιώντας κολλητική ταινία, στερεώστε στο ένα άκρο του σωλήνα από χαρτόνι την λωρίδα από χαρτόνι˙ αυτή είναι η βάση για το μοντέλο. Ο σωλήνας πρέπει να είναι σε απόσταση τουλάχιστον 30 εκατοστά από την μια άκρη της λωρίδας από χαρτόνι. Χρησιμοποιώντας κολλητική ταινία η κόλλα, συνδέστε την μεγαλύτερη μπάλα στο ανοιχτό λουλούδι του σωλήνα. Αυτή η μπάλα είναι η Γη. Καλύψτε την μικρότερη μπάλα με αλουμινόχαρτο, με την γυαλιστερή πλευρά προς τα έξω. Αυτή είναι η Σελήνη.

Βάλτε την μια άκρη του σύρματος στην κορυφή της Γης, ώστε το σύρμα να είναι κάθετο. Μετρήστε το μήκος ενός δακτύλου κατά μήκος του σύρματος. Λυγίστε το σύρμα σε ορθή γωνία για να σας δώσει έναν οριζόντιο βραχίωνα. Βάλτε την άλλη άκρη του σύρματος μέσα στην Σελήνη. Περίπου στη μέση της απόστασης μεταξύ της Γης και της μακρινής πλευράς της λωρίδας από χαρτόνι, μετρήστε ένα μήκος ίσο με ένα δάκτυλο στο σύρμα και λυγίστε το προς τα κάτω σε ορθή γωνία, προς την βάση από χαρτόνι. Ο ισημερινός της Σελήνης θα πρέπει να βρίσκεται στο ίδιο ύψος με τον ισημερινό της Γης.

Βήμα 10: Λυγίζοντας το σύρμα ώστε οι ισημερινοί της Σελήνης και της Γης να βρίσκονται στο ίδιο ύψος. Κάντε κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση. Η εικόνα προσφέρθηκε από Marissa Rosenberg

Βήμα 11: Ρυθμίζοντας την Σελήνη και τον Ήλιο ώστε το φως από τον Ήλιο να χτυπά τον ισημερινό της Γης και η Σελήνη να μπορεί να μπλοκάρει απευθείας τις ακτίνες του Ήλιου από το να φτάσουν στην Γη Η εικόνα προσφέρθηκε από Marissa Rosenberg

Εξισορροπήστε τον φακό σε μια στοίβα από βιβλία η περιοδικά στην άλλη άκρη της λωρίδας από χαρτόνι από αυτήν που βρίσκεται η Γη. Σιγουρευτείτε ότι το ύψος είναι σωστό: το μέσο της δέσμης φωτός του φακού θα πρέπει να χτυπά τον ισημερινό της Γης. Αν η δέσμη φωτός είναι πολύ διάχυτη, βάλτε τον δεύτερο σωλήνα από χαρτόνι στην άκρη από τον φακό ώστε να κατευθύνεται το φως οριζόντια. Εξασφαλίστε ότι η δέσμη χτυπά απευθείας το πλησιέστερο μισό της Γης και της Σελήνης. Αν η δέσμη φωτός δεν είναι αρκετά φωτεινή, μετακινήστε την στοίβα με τα βιβλία πιο κοντά.

Χρησιμοποιώντας το μοντέλο Διάρκεια: 30-45 λεπτά. Ρωτήστε τους μαθητές σας αν έχουν δει ποτέ έκλειψη. Ήταν αυτή μια ηλιακή η σεληνιακή έκλειψηw4? Εξηγήστε ότι οι ηλιακές εκλείψεις είναι πιο σπάνιες αλλά σήμερα θα είναι αρκετά τυχεροί και θα δουν και τις δύο. Δημιουργήστε μια ηλιακή έκλειψη. Σταθείτε απέναντι από τον φακό και κουνήστε το σύρμα γύρω-γύρω μέχρι η Σελήνη να ρίξει μια σκιά πάνω στην Γη˙ αν χρειαστεί, χαμηλώστε τα φώτα. Η Σελήνη βρίσκεται τώρα μεταξύ της Γης και του Ήλιου και μπλοκάρει την ηλιοφάνεια σε μερικούς ανθρώπους στην Γη. Επισημάνετε ότι μόνο άνθρωποι άμεσα στην σκιά βλέπουν την ολική έκλειψη του Ήλιου. Μπορείτε να δείξετε πως κινείται η σκιά περιστρέφοντας αργά το σύρμα.

Δημιουργώντας μια ηλιακή έκλειψη. Κάντε κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση. Η εικόνα προσφέρθηκε από Marissa Rosenberg

Δημιουργώντας μια ηλιακή έκλειψη. Κάντε κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση. Η εικόνα προσφέρθηκε από Marissa Rosenberg

Τώρα δημιουργήστε μια σεληνιακή έκλειψη. Σταθείτε απέναντι από τον φακό και μετακινείστε το σύρμα ώστε η Σελήνη να είναι πίσω από την Γη. Καθόλου φως δεν πρέπει να χτυπά την Σελήνη: Η Γη είναι ανάμεσα στον Ήλιο και την Σελήνη, και ρίχνει μια σκιά πάνω σε ολόκληρη την Σελήνη. Εξηγήστε, ότι σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στην ηλιακή έκλειψη, κατά την διάρκεια της σεληνιακής έκλειψης ολόκληρη η ‘σκοτεινή πλευρά’ της Γης μπορεί να δει την σεληνιακή έκλειψη.

Παγκόσμια συνεργασία

Η συνεργασία με άλλα σχολεία από όλο τον κόσμο μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές σας να καταλάβουν το θέμα ακόμη καλύτερα.

1. Επικοινωνήστε με το UNAWE^w1 για να κανονίσει μια συνεδρία μέσω Skype με μια σχολική τάξη σε κάποιο άλλο μέρος του κόσμου. Το UNAWE θα προσπαθήσει να συνδέσει σχολεία που μιλούν την ίδια γλώσσα.
2. Βάλτε του μαθητές της τάξης σας σε ζευγάρια˙ θα μιλήσουν σε ζευγάρια μαθητών από την συνεργάτιδα τάξη.
3. Ζητήστε από κάθε ζευγάρι μαθητών να κάνει μια λίστα με πέντε σχετικές ερωτήσεις που θα θέσει στους διεθνείς συνεργάτες. Οι δύο πρώτες ερωτήσεις μπορεί να είναι:
   
   Ηλικίες 6-10:
   • Πως σου φαίνεται ο ουρανός ακριβώς αυτήν την στιγμή; Τι ώρα είναι;
   • Γνωρίζεις καθόλου ιστορίες η μύθους για τον λόγο που συμβαίνουν οι εκλείψεις;
   Ηλικίες 10-14:
• Υπάρχουν καθόλου δεισιδαιμονίες σχετικά με τις εκλείψεις στην κουλτούρα σου;
• Αν γινόταν σεληνιακή έκλειψη, θα μπορούσαμε και οι δύο να την δούμε ακριβώς την ίδια ώρα; Ποια θα ήταν η απάντηση στην ίδια ερώτηση για μια ηλιακή έκλειψη; [Οι απαντήσεις θα εξαρτηθούν από την τοποθεσία των δύο εμπλεκόμενων χωρών.]
4. Κατά την διάρκεια της συνεδρίας μέσω Skype, τα ζευγάρια των μαθητών μπορούν να κάνουν τις ερωτήσεις εναλλάξ και να ηχογραφούν τις απαντήσεις.
5. Μετά την συνεδρία μέσω Skype, οι μαθητές σας μπορούν να παρουσιάσουν τους διεθνείς συνεργάτες και τις απαντήσεις τους στην υπόλοιπη τάξη.

Συζήτηση Ηλικίες 6-10: Κατά την διάρκεια μιας σεληνιακής έκλειψης: Ποιο φωτεινό σώμα βρίσκεται στην σκιά; Ποιο σώμα ρίχνει την σκιά; Μπορούν να την δουν όλοι στην κόσμο; Ποιος δεν μπορεί να δει μια σεληνιακή έκλειψη; Κατά την διάρκεια μιας ηλιακής έκλειψης: Ποιο φωτεινό σώμα είναι καλυμμένο; Ποιο σώμα μπλοκάρει το ηλιακό φως; Μπορούν να την δουν όλοι στην κόσμο; Ποιος δεν μπορεί να δει μια ηλιακή έκλειψη;

Ηλιακή έκλειψη τριών τετάρτων όπως παρατηρήθηκε στο Kitt Peak Vacuum Telescope στις 10 Ιουνίου 2002 Η εικόνα προσφέρθηκε από Bill Livingston, NSO / AURA / NSF

• Ζωγραφίστε μια εικόνα που να δείχνει τις θέσεις της Σελήνης, της Γης και του Ήλιου κατά την διάρκεια μιας σεληνιακής και μιας ηλιακής έκλειψης. (Χρησιμοποιείστε το μοντέλο για βοήθεια.)
• Βλέπεις σεληνιακές εκλείψεις κατά την διάρκεια της νύχτας η της ημέρας; Η ίδια ερώτηση για τις ηλιακές εκλείψεις;
• Γιατί είναι οι ηλιακές εκλείψεις τόσο πιο σπάνιες σε σχέση με τις σεληνιακές εκλείψεις;

Ηλικίες 10-14:

• Κατά την διάρκεια την ηλιακής έκλειψης, τι θα έβλεπες αν στεκόσουν στην Σελήνη και κοιτούσες την Γη;
• Ποια είναι η φάση της σελήνης κατά την διάρκεια μιας ηλιακής έκλειψης; Και κατά την διάρκεια μιας σεληνιακής έκλειψης;
• Γιατί δεν βλέπουμε μια σεληνιακή έκλειψη κατά την διάρκεια κάθε πανσέληνου;
• Έχουν οι άλλοι πλανήτες εκλείψεις;

Αναφορές

Mitchell WA et al. (2008) Science for the Next Generation: activities for primary school. Science in School 10: 64-69. www.scienceinschool.org/2008/issue10/nextgeneration

Αναφορές στο διαδίκτυο

w1 – Το UNAWE είναι ένα πρόγραμμα αστρονομίας με σκοπό να εκπαιδεύσει και να εμπνεύσει μικρά παιδιά σε όλο τον κόσμο.

w2 – TΗ ιστοσελίδα των ειδήσεων του BBC έχει ένα βίντεο που εξηγεί γιατί η Σελήνη φαίνεται κόκκινη κατά την διάρκεια μιας σεληνιακής έκλειψης

w3 – Περισσότερες πληροφορίες για το πως συμβαίνουν οι ηλιακές εκλείψεις

w4 – Μια σύγκριση των σεληνιακών και ηλιακών εκλείψεων

Πηγές

Δείτε την ιστοσελίδα του Lunar and Planetary Institute για μια ακόμη σχολική δραστηριότητα για να δημιουργήσετε μοντέλο μιας έκλειψης

Στην Επιστημονική ιστοσελίδα της NASA υπάρχει η Σεληνιακή Έκλειψη 2105: μια διασκεδαστική, επιστημονικά ακριβής ιστορία μιας έκλειψης που γίνεται ορατή από την Σελήνη από ένα μικρό αγόρι. Μπορεί να είναι μια καλή αφετηρία για άλλες δραστηριότητες σχετικά με την σεληνιακή έκλειψη.

Για φωτογραφίες και πληροφορίες για την σεληνιακή έκλειψη στις 15 Ιουνίου 2011, που ήταν ορατή σε όλη την Ευρώπη

Για να μάθετε πως δύο μαθητές διερεύνησαν και παρατήρησαν μια έκλειψη με ένα πρόγραμμα που πήρε βραβείο, δείτε το:

Pathmanathan P (2007) Students Catch a Star: researching and observing a solar eclipse. Science in School 7: 39-44. www.scienceinschool.org/2007/issue7/catchastar

Αν βρήκατε αυτό το άρθρο χρήσιμο, ίσως σας άρεσε να ρίξετε μια ματιά και στα άλλα άρθρα άρθρα αστρονομίας στο Science in School.

---

Η Marissa Rosenberg πήρε το πτυχίο της στην αστροφυσική από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, Los Angeles (UCLA), ΗΠΑ, και έπειτα έκανε το μάστερ της στο International Space University στο Στρασβούργο, Γαλλία. Αυτήν την στιγμή κάνει το διδακτορικό της στο Leiden Observatory στην Ολλανδία.

Η Marissa εμπλέκεται με το πρόγραμμα EU Universe Awareness, γράφοντας άρθρα αστρονομίας για παιδιά. Έχει επίσης ολοκληρώσει τρία χρόνια επιστημονικής κατάρτισης των εκπαιδευτικών μέσω του προγράμματος Teach της Καλιφόρνιας στο UCLA.

Κριτική

Οι εκλείψεις παρέχουν μια εξαιρετική ευκαιρία στους μαθητές ώστε να καταλάβουν πως η ημέρα, η νύχτα και οι εποχές επηρεάζονται από την θέση μας στη Γη σε σχέση με τις θέσεις του Ηλίου και της Σελήνης. Αυτό το άρθρο περιγράφει εμπειρικές δραστηριότητες στις οποίες οι μαθητές κατασκευάζουν ένα μοντέλο της Γης, της Σελήνης και του Ήλιου για να δείξουν τις σεληνιακές και ηλιακές εκλείψεις. Τα μοντέλα ουρανίων σωμάτων χρησιμεύουν στο να φέρουν πιο κοντά στον μαθητευόμενο μαγευτικά φαινόμενα και επιτρέπει στους μαθητές να βγάλουν νόημα από έναν κατά τα άλλα μυστηριώδη ουρανό.

Αυτό το άρθρο επίσης αυξάνει τις πιθανότητες ώστε μαθητές από διάφορες χώρες να συνδέονται μέσω τηλεδιάσκεψης με άλλες τάξεις από όλο τον κόσμο και έτσι να μπορούν να καταλάβουν καλύτερα πως ότι βλέπουμε στον ουρανό σε οποιαδήποτε στιγμή επηρεάζεται από το που βρισκόμαστε πάνω στην Γη. Οι μαθητές μαθαίνουν καλύτερα όταν αισθάνονται ότι κατέχουν την εμπειρία. Με αυτόν τον τρόπο και ο δέκτης και ο πομπός βιώνουν την μάθηση μέσα στο πλαίσιο (έχοντας μια γενική εικόνα).

Angela Charles, Μάλτα

πηγηhttp://www.scienceinschool.org/2012/issue23/eclipses/greek

ΠΛΑΝΗΤΕΣ-ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΗΛΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ


ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ



ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΠΑΤΗΣΕ ΕΔΩ

http://www.solarsystemscope.com/
απο αυτην την ιστοσελιδα βλέπετε την κίνηση των πλανητων γυρω απο τον ηλιο,το μεγεθος,καθως μπορειτε να δειξετε στα παιδιά την μέρα και νύχτα κ.α.

Πως είναι να πετάτε σε διαστημικό λεωφορείο; Πηγαίνετε εδώ σ'αυτό το διαδραστικό 360 από το πιλοτήριο του διαστημικού λεωφορείου Discovery!!Πατήστε την εικόνα

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΦΑΕΘΟΝΤΑ 

Από τη χρυσή πύλη του ουρανού κοίταζε ο Φαέθων με λαχτάρα τον πατέρα του τον Ήλιο, που ανέβαινε στο φωτεινό του άρμα και περνούσε με μεγαλείο τον ουρανό.           Ποθούσε ν’ ανέβει κι εκείνος μια μέρα στο άρμα, να πιάσει τα γκέμια, να νιώσει τη δύναμη των αλόγων και να τα δαμάσει με τα χέρια του. Ήθελε να δει τα άλογα ν’ αφρίζουν και ν’ αγριεύουν, κι εκείνος με σιδερένια δύναμη να τα βαστά.           Όταν γύριζε το βράδυ ο Ήλιος, πετιόταν ο Φαέθων στο λαιμό του και τον παρακαλούσε:           ― Πατέρα, άφησε αύριο να οδηγήσω εγώ το άρμα σου!           Μα ο Ήλιος κουνούσε το κεφάλι.           ― Είσαι μικρός ακόμα, έλεγε.           Και ο Φαέθων δάγκανε τα χείλια του και σκυθρωπός χάιδευε τα ιδρωμένα άλογα.           Μα ο Ήλιος αγαπούσε το γιο του και πονούσε να τον βλέπει λυπημένο. Μια μέρα δε βάσταξε πια.           ― Πήγαινε, είπε. Σήμερα ας οδηγήσεις εσύ το άρμα μου.           Το έλεγε με δισταγμό και ανησυχία, ο Φαέθων όμως δε βαστιόταν πια, του φαινόταν ότι η χαρά τον έπνιγε.           Πήδησε στο άρμα, άρπαξε τα γκέμια και μαστίγωσε τα άλογα. Ξαφνιασμένα ορθώθηκαν τα ζώα, έπειτα με ορμή χύθηκαν στον ουρανό σέρνοντας το άρμα πίσω τους. Γρήγορα όμως ένιωσαν πως το χέρι που τα βαστούσε δεν ήταν του Ήλιου το στιβαρό χέρι, και αγριεμένα τίναξαν τα κεφάλια τους χλιμιντρίζοντας δυνατά. Από τα ρουθούνια τους πετούσαν φλόγες και τα πέταλά τους έβγαζαν σπίθες.           Με το γόνατο στηριγμένο εμπρός του στο χρυσό τοίχωμα του άρματος, γύρευε ο Φαέθων να βαστάξει τ’ άλογα. Ο άνεμος σφύριζε στ’ αυτιά του, τα μαλλιά του τον έδερναν στο πρόσωπο, μα εκείνος με σφιγμένα τα δόντια τραβούσε τα γκέμια για να δαμάσει την ορμή των ζώων.           Ήταν άξιος γιος του Ήλιου.           Όλη τη δύναμή του τη μάζεψε, τα χέρια του σκάλωναν στα λουριά, το σώμα του γερμένο πίσω αγωνιζόταν να συγκρατήσει τ’ άλογα, μα εκείνα, πιο δυνατά από τον Φαέθοντα, είχαν πια παρατήσει το συνηθισμένο τους δρόμο, και μια κατέβαιναν τόσο χαμηλά, που έκαιγαν τη γη και μαύριζαν τους ανθρώπους, και μια πάλι πετιόνταν τόσο ψηλά, που πάγωνε η γη και σκεπαζόταν από χιόνια.           Είδε ο Δίας από τον Όλυμπο το κακό που γινόταν, φοβήθηκε μη καταστραφεί ο κόσμος, και οργισμένος πέταξε τον κεραυνό του απάνω στο άρμα.           Τα άλογα πετάχτηκαν ολόρθα, ξετρελαμένα από το χαλασμό γύρω τους, και σταμάτησαν απότομα, με τα ρουθούνια διάπλατα, τα μάτια κατακόκκινα, δαμασμένα από το φόβο.           Το σώμα όμως του αγοριού συντριμμένο και αγνώριστο γλίστρησε από το άρμα κι έπεσε στον Ηριδανό ποταμό.           Σαν είδαν οι αδελφές του πως τον σκέπασαν τα νερά, άρχισαν θρήνους και κλάματα, και, μοιρολογώντας, ανεβοκατέβαιναν την όχθη του ποταμού γυρεύοντας το πτώμα του Φαέθοντα. Τόσο τις λυπήθηκε ο Δίας που τις μεταμόρφωσε σε ιτιές.           Και όταν φυσά ο άνεμος σειούνται ακόμα σήμερα οι ιτιές και στενάζουν και τρέμουν τα φυλλαράκια τους από τον πόνο.

Συγκρίσεις πλανητών και ήλιου

Ως προς το πραγματικό μέγεθος τους

Ως προς τον ήλιο

ο ήλιος ως προς άλλους γαλαξίες

ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

Κατασκευή πλανητών http://www.paixnidokouto.gr

Μια παιδική κατασκευή που απαιτεί αρκετό χρόνο αλλά το αποτέλεσμα νομίζω ότι ανταμείβει!

Για να φτιάξετε τους πλανήτες θα χρειαστείτε:

• 8 στρογγυλά μπαλόνια διαφόρων μεγεθών για τους πλανήτες & 1 μεγαλύτερο αν θέλετε να φτιάξετε και τον ήλιο
• Αλεύρι & νερό για να φτιάξετε αλευρόκολλα
• Εφημερίδες
• Τέμπερες ή πλαστικό χρώμα
• Χαρτόνι
• Χαρτοταινία

Η διαδικασία είναι η εξής:

1. Φουσκώνουμε τα μπαλόνια σε διαφορετικά μεγέθη για να δείξουμε το διαφορετικό μέγεθος των πλανητών.

2. Κατασκευάζουμε την αλευρόκολλα: 

Ανακατεύουμε το αλεύρι με το νερό (σε αναλογία περίπου 1 ποτήρι αλεύρι προς 3 ποτήρια νερό)  μέχρι το μίγμα να γίνει ομοιογενές. Κατόπιν βάζουμε το μίγμα σε κατσαρόλα και το θερμαίνουμε μέχρι να αρχίσει να βράζει, ανακατεύοντας συνεχώς. Στη συνέχεια αφήνουμε το μίγμα να κρυώσει και η αλευρόκολλα είναι έτοιμη.

3. Κόβουμε τις εφημερίδες σε λωρίδες πλάτους 2 με 2,5 εκατοστά και μήκους 10 με 20 εκατοστά. 

4. Ετοιμάζουμε το πεπιεσμένο χαρτί (papier-mache):

Βουτάμε ένα-ένα τα κομμάτια της εφημερίδας στην αλευρόκολλα και τα τοποθετούμε πάνω στα μπαλόνια. Συνεχίζουμε την διαδικασία μέχρι να καλύψουμε το κάθε μπαλόνι με τουλάχιστον 3-4 στρώσεις εφημερίδας, χωρίς να καλύψουμε την περιοχή γύρω από το στόμιο του μπαλονιού. Κατόπιν αφήνουμε τα μπαλόνια να στεγνώσουν για 24 με 48 ώρες στον ήλιο μέχρι να σκληρύνει η αλευρόκολλα. 

5. Αφού στεγνώσουν οι "πλανήτες" μας χρησιμοποιούμε μια καρφίτσα για να σκάσουμε τα μπαλόνια και να τα αφαιρέσουμε τραβώντας τα προσεχτικά από το στόμιο. 

6. Κλείνουμε την τρύπα που έχει απομείνει με λίγη χαρτοταινία και εφαρμόζουμε πάλι λίγο πεπιεσμένο χαρτί πάνω από την τρύπα. Μπορούμε επίσης να στερεώσουμε κάποια κλωστή ή σπάγκο με το πεπιεσμένο χαρτί ώστε να μπορούμε κατόπιν να κρεμάσουμε τους πλανήτες μας.

 

7. Για την περίπτωση του Κρόνου που έχει δακτύλιο, κόβουμε ένα χαρτόνι σε σχήμα δακτυλίου με την εσωτερική του διάμετρο περίπου ίση με την διάμετρο του πλανήτη. Επίσης αφήνουμε τέσσερα "αυτιά" στο χαρτόνι τα οποία και λυγίζουμε. Το σχήμα που προκύπτει φαίνεται στην διπλανή εικόνα. Τοποθετούμε τον δακτύλιο γύρω από τον Κρόνο και κατόπιν τον στερεώνουμε από τα "αυτιά" στον πλανήτη χρησιμοποιώντας χαρτοταινία. Τέλος καλύπτουμε τον δακτύλιο με πεπιεσμένο χαρτί, όπως και τους πλανήτες.

8. Βάφουμε τους πλανήτες χρησιμοποιώντας τέμπερες ή πλαστικό χρώμα. Για την περίπτωση της Γης προτείνω να σχεδιάσετε με ένα μολύβι τις ηπείρους και κατόπιν να χρησιμοποιήσετε μπλε χρώμα για τους ωκεανούς και πράσινο για τις ηπείρους. Παραθέτω και μια εικόνα όπου φαίνονται τα χρώματα των πλανητών.

9. Τέλος μπορείτε να κρεμάσετε τους πλανήτες στο δωμάτιο του παιδιού σας. Το αποτέλεσμα θα ανταμείψει τον κόπο σας.

Καλή επιτυχία!

Σημείωση:

Οι οχτώ πλανήτες με σειρά από το κέντρο του ηλιακού συστήματος προς τα έξω είναι: 

Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Άρης, Δίας, Κρόνος, Ουρανός, Ποσειδώνας και Πλούτωνας (αν και σύμφωνα με το Συμβούλιο της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης (IAU) ο Πλούτωνας εξορίζεται από το ηλιακό σύστημα).