Ο δάσκαλος φεύγει, project manager έρχεται

του Δ. Τσιριγώτη

Τον τελευταίο καιρό φαίνεται ότι οι εκπαιδευτικοί έχουνε μπει στο στόχαστρο. Τους αποδίδονται ευθύνες σχεδόν για όλα τα κακώς κείμενα και τα κακώς γενόμενα της εκπαίδευσης. Οι εκπαιδευτικοί φταίνε για το ότι δεν παίρνουν ουσιαστική μόρφωση οι μαθητές, ότι αναγκάζονται να πηγαίνουν φροντιστήριο, ότι βαριούνται το σχολείο και ότι σπουδάζουν πράγματα που δεν τους εξασφαλίζουν ευκαιρίες στην αγορά εργασίας.

Η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας έχει ξοδέψει πολλές ώρες μιντιακής προβολής  για να διαμορφώσει την κοινή γνώμη, ότι για όλα φταίνε οι εκπαιδευτικοί. Έρχεται λοιπόν η τιμωρία τους και η συμμόρφωσή τους ως κοινωνικό ζητούμενο: ’’Θα τους αξιολογήσουμε, θα τους αυξήσουμε το ωράριο, θα τους κάνουμε να πειθαρχήσουν και τους δώσουμε τους μισθούς που τους αξίζουν. Αφού είναι τεμπέληδες, αργόμισθοι, παλαιολιθικοί, ξεπερασμένοι, ανίκανοι, αμόρφωτοι και  έχουν διακοπές 2-3 μήνες το χρόνο’’.  

Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών

Το να πω ότι είμαι υπέρ ή εναντίον γενικά της αξιολόγησης είναι λάθος. Θέλει πολύ συζήτηση και μελέτη. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου ειδικό. Τα συνδικαλιστικά όργανα των εκπαιδευτικών   ΔΟΕ και ΟΛΜΕ ισχυρίζονται ότι έχουν προτάσεις για την αξιολόγηση που το υπουργείο δεν λαμβάνει υπόψη.

Κατηγορηματικά όμως μπορώ να πω ότι είμαι κάθετα αντίθετος σε αυτή την συγκεκριμένη αξιολόγηση που προτείνει το υπουργείο Παιδείας.

Υποκρίνεται ο υπουργός όταν ζητάει την άποψη μας ,με ερωτηματολόγια, για το πλαίσιο της αξιολόγησης που επιθυμούμε και το θέτει προς διαβούλευση, αφού είναι φανερό ότι η αποφάσεις είναι ειλημμένες. Μας διαβεβαιώνει με δηλώσεις ότι η αξιολόγηση δε θα χειραγωγεί, δε θα τιμωρεί και δε θα οδηγεί σε απόλυση. Δεν μας πείθει.

Έ χει ήδη ψηφιστεί από το 2011 ο νόμος για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών που τη συνδέει με το βαθμό και το μισθό ,χωρίς να έχουμε συμπληρώσει κανένα ερωτηματολόγιο, ο ν.4024/11 και έχει καθορίσει το πλαίσιο της αξιολόγησης. Και μάλιστα έχει ήδη συνδεθεί με το μισθό και το βαθμό (αυτά για τα οποία υποτίθεται πως μας ρωτά). Και όχι μόνο έχει συνδεθεί, αλλά έχουν προκαθοριστεί και τα ποσοστά των  «καλών» εκπαιδευτικών.  Μας έχουν ήδη αξιολογήσει, δηλαδή, αφού μόνο το 50% του συνόλου των εκπαιδευτικών θα ενταχθούν στο Β΄ βαθμό και το 15% στον Α. Οι μισοί από μας και βάλε έχουν ήδη κοπεί. Αυτό που ζητάει είναι τη συναίνεση  και τη συνενοχή μας στο έγκλημα.

Πως προτείνει το υπουργείο να γίνεται η αξιολόγηση αυτή; Από το  παιδαγωγικό σύμβουλο και το σύμβουλο  ειδικότητας  , τον διευθυντή της σχολικής μονάδας  και μέσω συνέντευξης. Επίσης να παίζουν μεγάλο ρόλο τα τυπικά προσόντα: Πτυχία, μάστερ, διδακτορικά, επιμορφώσεις, σεμινάρια, γλώσσες, προγράμματα και project, η συμμετοχή στην κατάρτιση προγραμμάτων σπουδών, και η συμμετοχή στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων και γενικά το portfoglio του εκπαιδευτικού. Θα αξιολογηθεί  κάθε πτυχή της προσωπικότητας και συμπεριφοράς του εκπαιδευτικού.Θα τον περάσουν λοιπόν από κόσκινο και από ακτίνες Χ.

Φυσικά δεν είμαι εναντίον των τυπικών προσόντων αρκεί να είναι και ουσιαστικά. Να αφορούν την εκπαίδευση και την εκπαιδευτική διαδικασία. Πως μπορεί να πριμοδοτείται με μόρια ένα μάστερ πάνω στη ρομποτική  ή πάνω στους υπεραγωγούς όταν δεν έχει καμία σχέση με την εκπαίδευση; Επίσης είναι δίκαιο ότι πολλοί εκπαιδευτικοί είναι απόντες για χρόνια από τις τάξεις τους, αποσπασμένοι σε κάποιο γραφείο μαζεύοντας το ένα πτυχίο μετά το άλλο και τώρα θα αξιολογηθούν ως καλοί εκπαιδευτικοί επειδή έχουν πολλά τυπικά προσόντα; Για  τους εκπαιδευτικούς που είναι σε απομονωμένες περιοχές χωρίς τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν ούτε ένα σεμινάριο τι  έχουμε να πούμε; Όπως υπάρχουν και αυτοί που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα ή έχουν πιο δύσκολες συνθήκες διαβίωσης για να παρακολουθήσουν κάτι από τα προηγούμενα. Υπάρχουν και οι επαγγελματίες συλλέκτες προσόντων με σκοπό ,όχι την εκμετάλλευσή τους στην τάξη, αλλά την ταχύτερη έξοδό τους από την τάξη και την ανάληψη θέσης διευθυντού η στελέχους εκπαίδευσης. Και αυτοί τώρα θα θεωρούνται οι καλύτεροι δάσκαλοι;

 Με ποιο κριτήριο θα κριθεί ένας εκπαιδευτικός σε σχολείο αστικού κέντρου (ξέρετε, από αυτά που επιλέγονται συγκεκριμένα παιδιά με βάσει το εισόδημα και την εργασία των γονέων) το οποίο είναι άψογα εφοδιασμένο με κάποιον που υπηρετεί σε ένα άλλο σχολείο με αλλοδαπούς, τσιγγάνους, χωρίς καν το στοιχειώδη εξοπλισμό;

         Βλέπετε πόσο εύκολο είναι να ακυρώνονται τα κριτήρια αξιολόγησης των εκπαιδευτικών; Μπορούμε να σκαρφιστούμε   δεκάδες τέτοια επιχειρήματα. Και το χειρότερο δεν είναι αυτό .Είναι ότι πρέπει αν διαφωνήσουμε  με τα κριτήρια να έρθουμε σε αντιπαράθεση με συναδέλφους που τα πληρούν. Οπότε λάβετε θέσεις , η μονομαχία αρχίζει. Ένας βγαίνει ζωντανός από την αρένα .

         Γιατί όμως συμβαίνει κάτι τέτοιο, και είναι πολύ δύσκολο να τεθούν αξιοκρατικά κριτήρια αξιολόγησης των εκπαιδευτικών;

Γιατί πολύ απλά ο εκπαιδευτικός δεν είναι διοικητικός υπάλληλος. Δεν είναι τόσο απλό να θέσεις μετρήσιμους στόχους στην αξιολόγηση ενός εκπαιδευτικού; Και να πεις έτσι απλά ο Χ είναι καλύτερος του Ψ.

Επίσης πρέπει να τονίσουμε εδώ στους  εκπαιδευτικούς δεν προβλέπονται προαγωγές και βαθμοί εξέλιξης όπως σε άλλους τομείς της δημόσιων λειτουργών (απλός υπάλληλος, τμηματάρχης ,προϊστάμενος, και διευθυντής κ.α).Σε εμάς στην πραγματικότητα δεν προβλέπεται καμία  ιεραρχική εξέλιξη. Είμαστε  απλοί υπάλληλοι δια βίου. Το ότι ελάχιστοι    γίνονται  διευθυντές δεν οφείλεται σε  καμία εξέλιξη αλλά σε κεντρική επιλογή των αρμόδιων οργάνων του υπουργείου Παιδείας.

 Στην ερώτηση ποιος  είναι ο κυριότερος στόχος ενός δασκάλου προσωπικά θα απαντούσα   να εμπνεύσει τους μαθητές του να εμπλακούν στην εκπαιδευτική διαδικασία γιατί το θέλουν οι ίδιοι και όχι γιατί τους επιβάλλεται ή με σκοπό την αμοιβή (βαθμό). Δηλαδή την ανάπτυξη εσωτερικών κινήτρων μάθησης. Μπορεί  κάτι τέτοιο που συμβαίνει σε μια παιδική ψυχούλα να μετρηθεί αντικειμενικά και να αποτελέσει στοιχείο αξιολόγησης του δασκάλου;Οι αξιόλογοι στόχοι στη διδασκαλία είναι ως επί το πλείστον μη μετρήσιμοι.

 Το πιο περίεργο όμως είναι  ότι ο δάσκαλος και ο καθηγητής υπόκειται καθημερινά σε σκληρή αξιολόγηση έτσι και αλλιώς,αφού η φύση της δουλειάς του εμπεριέχει ,όσο λίγες δουλειές, το στοιχείο της έκθεσης. Εκτίθεται στους μαθητές του ,εκτίθεται στους γονείς τους , εκτίθεται στη συχνά ανταγωνιστική σχολική και φροντιστηριακή κοινότητα,εκτίθεται και γίνεται αντικείμενο σκληρής και ,όχι πάντοτε καλοπροαίρετης ,κριτικής  μεγάλου μέρους της  τοπικής κοινωνίας που ανήκει το σχολείο του.Η ελληνική οικογένεια έχει την ιδιαιτερότητα  να ασχολείται υπερβολικά με την εκπαίδευση των παιδιών. Οπότε ο δάσκαλος   είναι το μόνιμο θέμα συζήτησης και αξιολόγησης και συχνά το θύμα της παρεμβατικότητας των γονέων. Οποιος νομίζει ότι είναι μια εύκολη εργασία ας μου εξηγήσει γιατί παρατηρείται στους δημόσιους εκπαιδευτικούς το μεγαλύτερο ποσοστό σε σχέση με άλλα επαγγέλματα του συνδρόμου της «επαγγελματικής εξάντλησης» (burnout). Χώρες όπως η Ελβετία προσπαθούν με επιμορφώσεις και κίνητρα για σπουδές να βγάλουν τον εκπαιδευτικό κάθε πέντε χρόνια για κάποιο χρονικό διάστημα έξω από την τάξη. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει καμία μέριμνα γι’ αυτό. Η αξιολόγηση δεν βοηθάει στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Αντίθετα, έρευνες στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν δείξει ότι η αξιολόγηση επιτάχυνε την επαγγελματική εξάντληση των εκπαιδευτικών.

Επίσης ας μου απαντήσει κάποιος  και στο ερώτημα γιατί σύμφωνα με πρόσφατη (2012) μελέτη της UNESCO κάθε 1 ώρα διδακτικού έργου ενός καθηγητή αντιστοιχεί σε 4 ώρες εργασίας γραφείου!Σύμφωνα με την UNESCO αυτό συμβαίνει διότι η δυσκολία μίας εργασίας καθορίζεται κατά βάση από το πλήθος και τη δυσκολία των αποφάσεων που καλείται να λάβει ο εργαζόμενος κατά τη διάρκειά της .Σας μεταφέρω ένα κείμενο του καθηγητή Donald.D.Qyinn:                                                                                                                                                                                      ‘Αν ένας γιατρός ,δικηγόρος ή οδοντίατρος είχε στο γραφείο του 30 άτομα ταυτόχρονα , κάθε ένα από τα οποία είχαν διαφορετικές ανάγκες ,και κάποια από αυτά τα άτομα δεν θα ήθελαν να βρίσκονται εκεί προκαλώντας φασαρίες , και ο γιατρός ,δικηγόρος ή οδοντίατρος χωρίς κανένα βοηθό έπρεπε να φροντίσει όλα αυτά τα άτομα με άρτιο επαγγελματισμό για 9 μήνες τότε θα μπορούσε να πάρει μια ιδέα για τη δουλειά ενός καθηγητή στη τάξη του’.

 ΄Ερχεται  λοιπόν τώρα το υπουργείο και αντί να περιφρουρήσει και να προστατεύει τον ήδη εκτεθειμένο , φοβισμένο και δυσκολεμένο δάσκαλο ,τον πετάει στο λάκκο των λεόντων .Προς τέρψη και ηδονή του πλήθους που παραληρεί . 

Ποια είναι όμως η δικαιολογία που προβάλλεται για την αναγκαιότητα της αξιολόγησης;

Ότι θα καθαρίσει την ήρα από το στάρι. Οτι θα μας απαλλάξει από τους αργόμισθους εκπαιδευτικούς. Υπάρχουν εκπαιδευτικοί που όντως εκμεταλλεύονται τη συνταγματικά κατοχυρωμένη μονιμότητα και δεν δουλεύουν όπως πρέπει ή απουσιάζουν συστηματικά από την εργασία τους κ.λπ. εις βάρος των μαθητών τους αλλά και των συναδέλφων τους. Είναι όμως πολλοί λίγοι πλέον αυτοί. Όπως και να έχει , ο δημοσιοϋπαλληλικός κώδικας έχει όλα τα εργαλεία για να συνετιστούν ή ακόμη και να απομακρυνθούν, σε ακραίες περιπτώσεις, από το σώμα των εκπαιδευτικών αυτοί οι άνθρωποι. Σε τι θα βοηθήσει παραπάνω η αξιολόγηση σε αυτές τις περιπτώσεις; Γιατί η αξιολόγηση θα λύσει ένα πρόβλημα που δεν το έχουν λύσει μέχρι τώρα η νομοθεσία και τα πειθαρχικά συμβούλια;Και ποιοι φταίνε που δεν εφαρμόζονται οι νόμοι; Οχι βέβαια οι απλοί εκπαιδευτικοί αλλά οι ανώτεροι λειτουργοί και το προϊστάμενο  πολιτικό προσωπικό του υπουργείου. Αυτοί που προτείνουν την δική μας αξιολόγηση. Ας αξιολογηθούν πρώτα αυτοί.                                                                                                                                      Ουσιαστικά η ατιμωρησία των ασυνεπών εκπαιδευτικών είναι η φτηνή δικαιολογία  για την χειραγώγηση  ,μέσω της αξιολόγησης ,όλων των συνεπών .

Και ποιοι είναι λοιπόν ο πραγματικοί λόγοι  που κρύβονται πίσω από την προώθηση της αξιολόγησης;

1)Οι απολύσεις με κάποια υποτιθέμενα αξιοκρατικά κριτήρια.Οταν κάθε εκπαιδευτικός θα έχει τη βαθμολογία του θα έναι πολύ εύκολο να απολύονται κάποιοι από αυτούς .Π.χ όσοι εκπαιδευτικοί έχουν βαθμολογία κάτω από 80.Την άλλη φορά αυτοί που έχουν κάτω από 81. κ.τ.λ

2)Μισθολογική καθήλωση. Αφού οι περισσότεροι δεν θα πηγαίνουν στον επόμενο μισθολογικό βαθμό .

3) Να χτυπηθεί η παιδαγωγική ελευθερία .Η  ιδεολογική, πολιτική και εργασιακή πειθάρχηση του εκπαιδευτικού προσωπικού. O εκπαιδευτικός πρέπει να είναι  πειθήνιος , υποταγμένος , άβουλος , ανασφαλής και με σκυμμένο το κεφάλι. Και βέβαια φοβισμένος δάσκαλος σημαίνει φοβισμένα παιδιά. Υποτίθεται ότι οι εκπαιδευτικοί χώροι είναι  εκεί που γίνεται ανταλλαγή ελεύθερων  ιδεών ,εκεί που διαμορφώνονται οι αυριανοί ελεύθεροι πολίτες με κριτική ματιά στα πράγματα.Εδώ Πολυτεχνείο. Από δω και πέρα θα είναι χώροι άκρως ανταγωνιστικοί ,άκρως κατευθυνόμενοι όπου ο καθένας θα φοβάται να εκτεθεί και θα ενδιαφέρεται μόνο να πάρει καλό βαθμό στην αξιολόγησή του. Το νέο αυτό σύστημα προτείνει έναν εκπαιδευτικό  ατομιστή ,εγωιστή και γραφειοκράτη .Μοριοσυλλέκτη .Θα ατονήσει ο παιδαγωγικός και κοινωνικός του ρόλος .Δεν θα έχει πλέον καμία υπόσταση πνευματικού  και ευαίσθητου ανθρώπου που πάνω από όλα ένιωθε ότι έχει ευθύνη για το  μέλλον των μαθητών του. Τώρα θα κοιτάει μόνο τον εαυτό του και τη δουλίτσα του.

Η συμμετοχή στην αξιολόγηση παίρνει διάσταση μεγαλύτερη από αυτό που ίσως μοιάζει να εκφράζει.Είναι σαν υπογράφουν οι εκπαιδευτικοί ΄΄δήλωση κοινωνικών φρονημάτων΄΄ και να δηλώνουν υπακοή και συμμόρφωση  ,με σκοπό να γλυτώσουν εκείνοι και ας εξοντωθούν όλοι οι άλλοι και, μαζί με αυτούς και το ελεύθερο σχολείο.Στα πειραματικά σχολεία ,όπου εκεί πρώτα θα εφαρμοστεί η αξιολόγηση , ειπώθηκε ξεκάθαρα. Όποιος  αρνηθεί την αξιολόγηση τίθεται σε πρώτη φάση στη διάθεση του ΠΥΣΔΕ και σε δεύτερη απειλείται  με εργασιακή εφεδρεία.

4)Η  ικανοποίηση των χειρότερων ενστίκτων που γεννάει ο κοινωνικός  αυτοματισμός.

Μεγάλη μερίδα κόσμου κατηγορεί συνέχεια τους εκπαιδευτικούς .Κυρίως άνθρωποι προερχόμενοι από τον σκληρό ιδιωτικό τομέα. Λένε :Γιατί εγώ να αξιολογούμαι  καθημερινά από τον εργοδότη μου και οι εκπαιδευτικοί όχι ;Γιατί να είμαι μόνο εγώ τόσο αδύναμος απέναντι στις ορέξεις του κεφαλαίου; Γιατί να τρέμω μήπως απολυθώ μόνο εγώ;    Κατανοώ τους φόβους τους ,συμπάσχω ,αλλά διαφωνώ με τον τρόπο που αντιδρούν. Δυστυχώς διαπιστώνω ότι πάρα πολλοί  έχουν ονομάσει κοινωνική δικαιοσύνη το να πάθουν οι άλλοι αυτό που έχει πλήξει ή φοβούνται ότι θα πλήξει  τους ίδιους. Απαλλάσσονται από τη δική τους ευθύνη για τη μάχη που πρέπει να δώσουν εκείνοι και αρκούνται στο να είναι οι άλλοι χειρότερα από αυτούς.Misery loves company.Κανένα  βέβαια αίτημα για κοινωνική δικαιοσύνη  για αυτά στα οποία ίσως  πλεονεκτούν σε σχέση με άλλους. Μόνο για αυτά που αισθάνονται ότι μειονεκτούν. Πρέπει να καταλάβουν ότι ο πόνος δεν μοιράζεται ,απλά μεταδίδεται. Ελπίζω να αλλάξουν γνώμη. Αν όχι ας θυμηθούν ότι ‘την μαχαιριά στον αδελφό δεν  την αντέχει η μάνα’.

5)  Για να γίνει το σχολείο και η κοινωνία πιο ταξικά.

 Ο καλός και ο κακός εκπαιδευτικός. Η βαθμοθηρία που ταλανίζει τους μαθητές τώρα θα πλήξει και τους δασκάλους. Οι εκπαιδευτικοί ασθμαίνοντας θα προσπαθούν να κάνουν τικ στον επόμενο μετρήσιμο στόχο ,ανταγωνιζόμενοι σκληρά μεταξύ τους ,και δίνοντας ελάχιστη σημασία στους μη μετρήσιμους στόχους που είναι και οι πιο καθοριστικοί στην εκπαιδευτική διαδικασία. Και φυσικά από τη στιγμή που προβλέπετε ότι λιγότερο από τους μισούς πρέπει να προβιβαστούν θα έχουμε και συναδελφικά μαχαιρώματα αναπόφευκτα. Η ανασφάλεια και ο φόβος είναι το σαράκι που θα  κατατρώει  τις   συναδελφικές σχέσεις   Επίσης προβλέπεται ότι το ρουσφέτι θα πάει σύννεφο.                                                                                                                                                                                                       Ο  Διευθυντής  σε νέο ρόλο .Αυτό του αξιολογητή ,επιθεωρητή , τιμωρού ,general manager και του απόλυτου άρχοντα της σχολικής μονάδας. Η κατάργηση της δημοκρατικής λειτουργίας και η αποδυνάμωση του συλλόγου διδασκόντων είναι προ των πυλών. Αυτό λοιπόν δεν θα  μοιάζει πλέον με σχολείο. Μάλλον με επιχείρηση θα μοιάζει αφού θα λειτουργεί με τους σκληρούς νόμους της αγοράς. Του ανταγωνισμού, του κέρδους  και της αναρρίχησης  εις βάρος των άλλων.

6)Είναι το μέσο πίεσης για να προωθηθούν όλα εκείνα τα επικίνδυνα  σχέδια που έχει στα σκαριά το υπουργείο παιδείας και που έχουν κοινό σκοπό την  απαλλαγή του κράτους από τα λειτουργικά  έξοδα των σχολείων:

α.Αύξηση διδακτικού ωραρίου κατά 3 ώρες .Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΟΣΑ οι εκπαιδευτικοί στην Ελλάδα  έχουν πάνω κάτω τις ίδιες διδακτικές ώρες με τα υπόλοιπα κράτη της Ευρώπης. Το υπουργείο Παιδείας έχει κάνει αγώνα να μας πείσει για το αντίθετο.Ποιόν να πιστέψουμε τον ΟΟΣΑ ή το υπουργείο;Ποιος όμως είναι ο λόγος που μεθοδεύει κάτι τέτοιο;  Δεν θα χρειάζεται  να κάνει προσλήψεις μονίμων καθώς και αναπληρωτών.Θα βολεύεται με τους ήδη υπάρχοντες. Θα κερδίσει και από την πρόωρη ή  αναγκαστική συνταξιοδότηση που πολλοί θα σκεφτούν, φοβούμενοι ότι δεν θα αντέξουν την αύξηση  ωραρίου. Ο στόχος βέβαια είναι η δημιουργία εκπαιδευτικών χωρίς ωράριο και χωρίς οργανική θέση . Μετά θα μπορεί πολύ εύκολα να κάνει απολύσεις, μετακινήσεις και  μετατάξεις. Ένα είδος κρατικών υπαλλήλων έτοιμοι για όλα.

β. Κατάργηση αρκετών ειδικοτήτων και διεύρυνση των αναθέσεων στις υπόλοιπες . Θα απολύσει λοιπόν εκπαιδευτικούς κάποιων ειδικοτήτων και θα βολεύεται με τις ‘βαριές ‘ειδικότητες (μαθηματικούς ,φιλόλογους ,φυσικούς κ.α) που θα μπορούν λόγω 2^ης ή 3^ης ανάθεσης να κάνουν και λίγο ‘αγγλικούλια’ αρκεί να έχουν ένα  Lower. Στην πραγματικότητα θα υπάρχουν καθηγητές χωρίς σαφές  αντικείμενο. Ενα είδος διδαδασκάλου και στα Γυμνάσια και στα Λύκεια.

γ. Θα  αξιολογήσει και τη σχολική μονάδα. Αυτό θα είναι η αρχή της κατηγοριοποίησης των σχολείων σε «καλά» και «κακά», όπου τα «καλά» θα χρηματοδοτούνται και τα «κακά» ή θα προσαρμόζονται ή θα κλείνουν.

δ.  Το  δημόσιο σχολείο  θα περάσει στους Kαλλικρατικούς δήμους και στις Περιφέρειες .Τώρα θα αποφασίζουν οι δημότες εάν ένα σχολείο πρέπει να χρηματοδοτείται και με ποιόν τρόπο. Φυσικά  αυτός που θα πληρώνει θα μπορεί να έχει και άποψη για τον τρόπο λειτουργίας των σχολείων ,για το προσωπικό,για τους μισθούς κ.α.Και φυσικά εάν ο δήμος το κρίνει θα μπορεί να βάζει και σπόνσορες (χορηγούς) στα σχολεία .Τα σενάρια αυτά ήδη εφαρμόζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Βέβαια αυτό το σχολείο πλέον δεν θα μπορείς να το πείς δημόσιο.Θα είναι ένα ιδιωτικοποιημένο σχολείο. Ένα σχολείο της αγοράς.Κάτι σαν επιχείρηση δηλαδη, που θα έχει αξία μόνο αν βγάζει κέρδη. Και ο δήμαρχος ή ο διευθυντής του σχολείου σε ρόλο manager θα προσπαθεί να βρεί χρηματοδότες  για το προϊόν τους.Είναι μέσα στα γενικότερα πλαίσια του θανάτου του κοινωνικού κράτους που προαλείφεται στην χώρα μας.

Ο νέος ρόλος του εκπαιδευτικού στο σχολείο

Αν περάσουν τα σχέδια του υπουργείου ας ξεχάσουμε  το δάσκαλο που ξέραμε. Αυτόν που άνοιγε παράθυρα στο κόσμο για τους μαθητές του .Αυτόν που προσπαθούσε να τους βοηθήσει να κατανοήσουν τον κόσμο , να τους εμπνεύσει να αγαπήσουν τη γνώση και να δίνουν μάχες για τα όνειρά τους. Αυτόν που ήθελε να αναπτύξουν  κριτική ματιά στα πράγματα και να μάθουν να συνθέτουν ,μα και να αναλύουν. Που πάλευε με την ‘ύλη‘ που δεν έβγαινε με τίποτα, χωρίς να ξεχνά το ‘πνεύμα’ και την ουσία της εκπαίδευσης και της παιδείας.Που αντιστεκότανε στην εύκολη λύση να ‘φροντιστηριοποιήσει’ το μάθημά του για να έχει το κεφάλι του ήσυχο.Που πάλευε να ισορροπήσει ανάμεσα στο εξεταστικοκεντρικό σύστημα που τον τράβαγε από τη μια , και στην πραγματική μόρφωση που τον τράβαγε από την άλλη. Που αντιμετώπιζε την διδασκαλία ως τέχνη και αρνιότανε να τη δει ως τεχνική με σίγουρα αποτελέσματα.Που έπαιζε ευχαρίστως  ,εν μέρει ,και το ρόλο του κηδεμόνα  στους μαθητές του ειδικά τη σημερινή εποχή που οι γονείς τους είναι χαμένοι και απόντες. Που θεωρούσε ότι μόνο με γενική μόρφωση και παιδεία μπορούν οι μαθητές μάθουν να σκέφτονται ελεύθερα ,να καλλιεργήσουν  τη φαντασία τους,να δημιουργήσουν και να ολοκληρωθούν ως προσωπικότητες.                                                                                   Αυτός ο δάσκαλος φεύγει. Ο project manager έρχεται.

Αυτός θα είναι σύμφωνα με τα σχέδια του υπουργείου ο ρόλος του εκπαιδευτικού στο σχολείο από δω και πέρα.Η γνώση πλέον θα παρέχεται αποσπασματικά και σε  κομματάκια. Κβαντισμένη γνώση. Οχι γνώση για την ουσιαστική  παιδεία αλλά γνώση δεξιοτήτων και  ώστε ο κάθε μαθητής να μπορεί αύριο να ταιριάζει απόλυτα , σαν γρανάζι, στη μηχανή της αγοράς και να εφαρμόζει τέλεια αυτά τα λίγα στα οποία εκπαιδεύτηκε ,χωρίς να σκέφτεται και να προσδοκά κάτι άλλο καλύτερο.Δεν θα εκπαιδεύεται αλλά θα καταρτίζεται.Το σχολείο θα πρέπει να βγάζει εξειδικευμένους εργάτες και στελέχη ,με στενό γνωστικό υπόβαθρο,φτηνό εργατικό δυναμικό χωρίς ιδιαίτερες  προσδοκίες και δικαιώματα  που θα έχει αποκτήσει όμως  κάποιες δεξιότητες.Δεν θα έχουν μάθει όμως να σκέφτονται , να χρησιμοποιούν τη φαντασία τους και να κρίνουν.Θα είναι  προσοντούχοι αμόρφωτοι.

Και φυσικά ο εκπαιδευτικός είναι αυτός που πρέπει να φέρει σε πέρας την μονόπλευρη ,μονοσήμαντη κατάρτιση των μαθητών.Θα παίζει το ρόλο του  project manager σε αυτή την φάμπρικα  παραγωγής καταρτισμένων αμόρφωτων .Δεν θα έχει κανένα παιδαγωγικό ρόλο.Ο ρόλος του θα είναι καθαρά διεκπεραιωτικός.Just do the job.  .

Ποιό παράθυρο στο κόσμο;Τα windows να’ναι  καλά.Ποιά μαθήματα ;Τα project να’ναι  καλά.Δεν χρειάζεται να γράφετε .Πληκτρολογήστε ή κλικάρετε .Δεν χρειάζεται η ζωντανή παρουσία του δασκάλου. Ζήτω το ψηφιακό σχολείο και το εικονικό μάθημα .Πετάξτε τους μαυροπίνακες και κρεμάστε διαδραστικούς.Κάψτε τα βιβλία αφού έχετε ipad.Τι να τα κάνετε τα ελληνικά όταν έχετε τα greeklish;Δεν χρειάζεστε τη τάξη αφού μπορείτε όλοι να συνδεθείτε μεταξύ σας on line.Ποιός Σεφέρης ,ποιος Ελύτης ποιος Νεύτωνας; Γιατί δεν μαθαίνετε καλύτερα κάτι χρήσιμο;Τι να τα κάνετε τα αρχαία και τα λατινικά αφού κανείς στο κόσμο πλέον δεν τα μιλάει;Ζήτω το νέο σχολείο.

Το κωμικοτραγικό είναι ότι αυτός ο τεχνολογικός οργασμός στα σχολεία συνοδεύεται από τραγικές ελλείψεις σε όλα τα επίπεδα :καθηγητές,βιβλία,πετρέλαιο,χαρτί κ.α. Υπάρχει βέβαια λόγος που γίνεται κάτι τέτοιο .Για τα  πρώτα υπάρχουν κονδύλια από το ΕΣΠΑ ενώ για τα δεύτερα πρέπει το κράτος να δώσει κάποια χρήματα .Και ως γνωστόν χρήματα για τη παιδεία δεν δίνει πλέον.  ‘Δεν έχετε ψωμί; Φάτε παντεσπάνι! ’ Όπως έλεγε και Μαρία Αντουανέτα.

Για να μην παρεξηγηθώ δεν εννοώ ότι τα προηγούμενα εποπτικά τεχνολογικά μέσα  είναι επικίνδυνα ή ότι δεν μπορούν να βοηθήσουν την εκπαιδευτική  διαδικασία. Απλά δεν μπορούν να την καθορίσουν ή να την υποκαταστήσουν .Μπορούν να γίνουν πολύτιμα εργαλεία  αλλά συμπληρωματικά .Οχι να αποτελέσουν τον αποκλειστικό και κύριο  τρόπο εκπαίδευσης. Τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει το δάσκαλο ,το μάθημα και τη τάξη. Κανένα μηχάνημα δεν μπορεί  να ακουμπήσει  τις ψυχές των παιδιών.

Ο  Έλληνας εκπαιδευτικός δεν έχει ανάγκη από  αξιολόγηση .Αξία έχει. Αφήστε τον να έχει και Αξιοπρέπεια.

                                                     Δημήτρης Τσιριγώτης .Φυσικός