ΕΙΔΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

Τι είναι η Δυσαριθμησία;

Οι μορφές της Δυσαριθμησίας ή αλλιώς Διαταραχής των μαθηματικών είναι πολύπλευρες. Ένα κοινό χαρακτηρίζει όμως όλους τους πάσχοντες: Η κατανόηση μαθηματικών εννοιών και η ικανότητα μαθηματικής σκέψης παρουσιάζει μεγάλα προβλήματα. Είναι μια από τις πιο παρεξηγημένες μαθησιακές δυσκολίες μιας και ο νους πολλών γονέων και εκπαιδευτικών (που δεν γνωρίζουν για την δυσαριθμησία), πηγαίνει στην νοημοσύνη του παιδιού, γεγονός που περιπλέκει τα πράγματα και είναι παντελώς άδικο για το παιδί. Η δυσαριθμησία δε σημαίνει λοιπόν σε καμία περίπτωση χαμηλή νοημοσύνη. Αντιθέτως παιδιά με δυσαριθμησία μπορεί να έχουν ακόμα και υψηλό δείκτη νοημοσύνης και παρολ’ αυτά τα μαθηματικά να τους δυσκολεύουν την ζωή στο σπίτι (στη μελέτη), στην ώρα της Αριθμητικής / Μαθηματικών στο σχολείο και στη ευρύτερη σχολική κοινότητα όπου ανήκουν. Αποτέλεσμα είναι η κόπωση του παιδιού και η συνδεδεμένη με αυτό άρνηση και αποφυγή από οτιδήποτε έχει σχέση με μαθηματικά και αριθμούς και η μειωμένη αυτοεκτίμηση, γεγονός που με τη σειρά του μπορεί να εμποδίσει την υγιή ανάπτυξη του χαρακτήρα του παιδιού. Έτσι παρατηρούνται στη Δυσαριθμησία: 

Ø Δυσκολίες στην τέλεση απλών μαθηματικών πράξεων (εμμονή στο μέτρημα με δάχτυλα, μεγάλο διάστημα περισυλλογής),

Ø Δυσκολίες στην αντίληψη ποσοτήτων και μεγεθών,
αδυναμία προσανατολισμού και συσχετισμών στα “αριθμητικά διαστήματα”: 1–100, 1-1000 κλπ.

Ø Αδυναμία συγκράτησης πρόσφατων μαθηματικών θεμάτων και εννοιών, παρ΄ολη την επανάληψη…

Ø Τα εσφαλμένα αποτελέσματα διαφέρουν από τα σωστά συχνά κατά μια μονάδα.

Ø Δυσκολίες στη αφαίρεση και στη διαίρεση περισσότερο από ότι στη πρόσθεση.

Ø Δυσκολίες προσανατολισμού στο χώρο, μπερδεύει συχνά δεξιά και αριστερά.

Ø Ξεχνάει πρόσφατες μαθηματικές έννοιες, την προπαίδεια κ.α.

Ø Η εξάσκηση και η μελέτη δε φέρνουνε τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Ø Δυσκολία στην επιλογή των απαραίτητων πράξεων για την σωστή επίλυση προβλημάτων.

Αυτά είναι μόνο μερικά από τα συμπτώματα της δυσαριθμησίας.

Τι είναι η δυσαναγνωσία;

Όπως όλες οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες αναφέρεται σε παιδιά με φυσιολογική νοημοσύνη και κύριο χαρακτηριστικό είναι ότι η εκδήλωση αυτής της αδυναμίας αντιμετωπίζεται ως μη αναμενόμενο γεγονός. Αποτελεί κατηγορία των μαθησιακών δυσκολιών και εστιάζεται στη δυσκολία της αναγνωστικής ικανότητας αλλά και της προφορικής απόδοσης αυτών που έχουν διαβαστεί.

Τα σημάδια που μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το παιδί μας έχει πρόβλημα στην ανάγνωση είναι:

• έντονο κόμπιασμα και παύσεις
• επαναλαμβάνει γράμματα ή συλλαβές των λέξεων
• διαβάζει λάθος τις λέξεις και δεν αυτοδιορθώνεται
• χάνει τη σειρά του κειμένου
• • δυσκολεύεται στην ανάγνωση πολυσύλλαβων ή ασυνήθιστων λέξεων
  • παραλείπει, μεταθέτει, προσθέτει, γράμματα ή συλλαβές ή λέξεις πχ. τηγανηστό αντί για τηγανητό
  • δεν έχει κατανοήσει πλήρως τη λέξη ή πρόταση ή κείμενο μετά την ανάγνωση του
  • συλλαβίζει
  • δυσκολεύεται να διαβάσει ακόμα και λέξεις που έχει δει πολλές φορές
  • ο χρόνος ολοκλήρωσης της ανάγνωσης είναι μακρύς
  • δε χρωματίζει το λόγο του ανάλογα με το ύφος του κειμένου
  • ο λόγος του είναι επίπεδος χωρίς να εμφανίζονται τα σημεία στίξης κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης
  • τονίζει λάθος τις λέξεις
  • αδυνατεί να αναπαράγει τη κεντρική ιδέα του κειμένου
  • αδυνατεί να ερμηνεύσει αυτά που διάβασε σύμφωνα με αυτά που ήδη γνωρίζει για το θέμα
  • αδυνατεί να διαμορφώσει άποψη για αυτό που διάβασε
  Μπορεί να παρατηρηθούν και κάποια πρόσθετα ποιοτικά χαρακτηριστικά που συνοδεύουν παιδιά με μαθησιακά προβλήματα. Τέτοια είναι: η διάσπαση προσοχής, δυσκολίες στο να ξεκινήσει και να ολοκληρώσει μια εργασία, απροσεξία, αδεξιότητα, ξεχνάει εύκολα τα πράγματά του και τις υποχρεώσεις του.
  Παράδειγμα ανάγνωσης παιδιού με δυσαναγνωσία.
  Το παρακάτω κείμενο δόθηκε σε παιδί Γ’ Δημοτικού, με φυσιολογική νοημοσύνη, για να αξιολογηθεί η αναγνωστική του επάρκεια.
  Το κείμενο: Ο Δημήτρης τσάκωσε τον κλέφτη. Ήταν πολύ περήφανος γι αυτό. Δε σταμάτησε λεπτό, να διηγείται στα παιδιά το κατόρθωμα του. Κι εκείνα τον θαύμαζαν. Μπαίνοντας στην τάξη δοκίμασαν μια μεγάλη έκπληξη. Ο Δημήτρης, μπροστά στο δάσκαλο, ρώτησε: Ξέρετε, παιδιά ποιός ήταν ο κλέφτης; Όχι; Ακούστε και θα γελάσετε. Ήταν ένας κεραμιδόγατος. Τον έπιασα, όταν προσπαθούσε να αρπάξει ένα βρώμικο ψαροκόκαλο από κάποιο σκουπιδοτενεκέ. Έγινε τέτοια αναστάτωση στην τάξη που δεν περιγράφεται.
  Απομαγνητοφώνηση: Ο Δημήτρης στακώνεται τον κλέφτη. Ήταν πολύ περήφανος γι αυτό. Δε σταμάτησε λε-λεπτό να διηήζεται τα παιδιά το κατό-κατόρθωμα του. Και εκείνα του τον θαύμαζαν. Μπαίνοντας στην τάξη δοκίμασαν μια μεγάλη έκληψη. Ο Δημήτρης προστά στο δάσκαλο, ρώτησε: Ξέρετε, παιδιά ποιός ήταν ο κλέφτης; Όχι; Ακούτε και θα δγελάσετε. Ήταν ένας εκεραμιδόδατος. Τον έπιασα όταν προεσπαθούσε να εσπράξει έναν βρώμικο ψαρο-ψαροκόκαλο απο κάποιο σκουπι-σκουπιζοτενεκέ. Έγινε ετέτοια αναστατώση στ-στην τάξη που δεν περιγράφεται.
  Στις ερωτήσεις κατανόησης που ακολούθησαν μπόρεσε να απαντήσει επιτυχώς σε 3 από τις 6.
  Τα αίτια που την προκαλούν.
  Η αιτιολογία της δυσαναγνωσίας δεν είναι σαφής όπως συμβαίνει και με την πλειοψηφία των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών. Οι έρευνες καταλήγουν σε δυσλειτουργία ή σε ατελή αντιληπτική ικανότητα του εγκεφάλου στην αποκωδικοποίηση των λεκτικών ερεθισμάτων. Ως επιβαρυντικοί παράγοντες εμφανίζονται η κληρονομικότητα αλλά και το ακατάλληλο οικογενειακό ή/και σχολικό περιβάλλον.
  
  
  
  Τι είναι η Δυσορθογραφία;
  Η Δυσορθογραφία είναι και αυτή μια ειδική εξελικτική μαθησιακή δυσκολία. Πρόκειται για την μη αναμενόμενη δυσκολία κατάκτησης της ικανότητας για ορθογραφημένη γραφή, όταν αυτή δεν οφείλεται σε άλλα αίτια όπως χαμηλή νοημοσύνη, πολιτισμική αποστέρηση, αισθητηριακές βλάβες ή σοβαρές συναισθηματικές διαταραχές. Η Δυσορθογραφία διαφοροποιείται από τη Δυσλεξία στο ότι δεν επηρεάζει την κατάκτηση του αναγνωστικού μηχανισμού, αλλά εντοπίζεται μόνο στην ικανότητα για ορθογραφημένη γραφή. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές συνυπάρχουν.
  Συμπτώματα
  §  Φωνολογικά λάθη στη γραφή (αντικατάσταση/αντιστροφή γραμμάτων, παράλειψη γραμμάτων, ένωση λέξεων, έλλειψη τονισμού, απουσία σημείων στίξης)
  §  Ορθογραφικά λάθη που δεν αντιστοιχούν στη χρονολογική ηλικία του παιδιού (λάθη στις καταλήξεις και στο θέμα των λέξεων, θεματική και καταληκτική ορθογραφία)
  §  Περιορισμένη ανάπτυξη των δεξιοτήτων της γραπτής έκφρασης (αδυναμία ανάπτυξης παραγράφου, αδυναμία διαχωρισμού παραγράφων κ.λπ.)
  Λογοθεραπεύτρια Τσιαπανίκα Τριανταφυλλιά