Σχηματισμός και λειτουργία των ομάδων.

1.Διαμόρφωση συμβολαίου: το συμβόλαιο βγάζει τους μαθητές από τον παθητικό ρόλο και του ζητά προσωπική εμπλοκή, αξιοποιεί  τις προσωπικές του εμπειρίες, συναίσθημα, συνυπευθυνότητα κλπ.

2.Επιλογή: προτείνουμε στα παιδιά να κοιταχτούν και μετά να διαλέξουν ένα συμμαθητή τους που τους είναι λιγότερο γνωστός και θέλουν να τον γνωρίσουν περισσότερο. Μ’ αυτή την επιλογή ενθαρρύνουμε την αξιοποίηση του συναισθήματος και συνδέοντας «αγνώστους» καλλιεργούμε τη βάση για τη συνοχή.

3. Δυάδα: προτρέπουμε τα ζευγάρια να μετακινηθούν σε όλη την τάξη και να επιλέξουν ένα χώρο όπου θα καθίσουν σε δύο καρέκλες ,ο ένας  απέναντι από τον άλλο, ώστε να βλέπονται, σε απόσταση η μία δυάδα από την άλλη. Κατ’ αυτό τον τρόπο αναδύεται η αυτορρύθμιση της ομάδας και η οικειότητα μεταξύ τους.

4.Γνωριμία: προτείνουμε να μιλήσουνε, ο ένας στον άλλο, για κάτι προσωπικό, καθημερινό και απλό, όπως οικογένεια, παιχνίδια που τους αρέσουν, τι δεν τους αρέσει κλπ. Συνήθως ανακαλύπτουν ομοιότητες που τους συνδέουν και δεν τις περίμεναν. Μ’ αυτό τον τρόπο το κάθε άτομο εκφράζεται και υπηρετείτε η αρχή της αναφοράς και του σεβασμού του «προσώπου».

5. Έμφαση στη θετική εμπειρία: να εκμυστηρευτούν αυτό που τους αρέσει πιο πολύ απ’ όλα.

6.Τετράδα: η κάθε δυάδα να διαλέξει μια άλλη δυάδα με το ίδιο κριτήριο (την πιο «άγνωστη»). Προτείνουμε στην τετράδα να οριοθετηθεί από τις άλλες ομάδες και να συγκεντρωθεί στη δική της συναλλαγή.

7. Παρουσίαση: το κάθε μέλος της τετράδας να παρουσιάσει το ταίρι του όπως το γνώρισε όταν ήταν ζευγάρι.

8.Ολομέλεια: κάθε τετράδα  να επιλέξει, να παρουσιάσει και να μοιραστεί με όλα τα παιδιά κάποια στοιχεία της δικής της ομάδας. Συμβολικά μπαίνουν σε διαδικασία μοιράσματος μεταξύ ατόμου-δυάδας-μικρής ομάδας-ολομέλειας και επίσης ακούγονται όλες οι φωνές.

9.Ονομασία ομάδας: «υπογράφουν», με όποιο τρόπο επιλέξει η τετράδα (ζωγραφιά, γράψιμο κλπ)  σ’ ένα χαρτί  και διαλέγουν ένα όνομα. Η υπογραφή, ενισχύει την ευθύνη σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο. Το όνομα ή «παρατσούκλι» προκαλεί χαλάρωση, γέλιο, οικειότητα. Έτσι θα παρουσιάζει κάθε ομάδα το έργο της στην ολομέλεια, με τον εκπρόσωπο που θ’ αποφασίσει.

10.Σύνδεση ομάδων-κλείσιμο: υπογραμμίζουμε τη συμβολή κάθε ομάδας στο συνολικό έργο (project, θέμα, δραστηριότητα κλπ) και αναδεικνύουμε τη σύνδεση και τη συμπληρωματικότητα της μιας με την άλλη. Συνδέουμε τον γενικότερο στόχο της ομάδας τάξης με το έργο και τα μηνύματα των μικρών ομάδων. Βασική αρχή: όλοι είμαστε χρήσιμοι, όλοι συνδεόμαστε στο ομαδικό γίγνεσθαι.

Οι ομάδες δεν είναι στατικές. Η διαμόρφωσή τους εξαρτάται από το «τι θέλουμε να κάνουμε». Κάθε φορά συζητάμε στην ολομέλεια τον κοινό σκοπό, συναποφασίζουμε το συμβόλαιο και ανάλογα με τους επιμέρους αλλά και τον τελικό στόχο διαμορφώνονται οι ομάδες. Πριν το  συμβόλαιο μπορούν να τίθενται τα παρακάτω ερωτήματα στην ολομέλεια αλλά και στη μικρότερη ομάδα:

Α. «τι προσδοκώ εγώ απ’ αυτή την εργασία;»

Β. «τι προσδοκά η τάξη από μένα;»

Γ. «τι προσδοκώ εγώ από τον εαυτό μου στα πλαίσια αυτής της εργασίας;»

Από τα μέσα της χρονιάς όταν τα παιδιά θα έχουν αποκτήσει οικειότητα με τη λειτουργία των ομάδων και θα έχουν γνωριστεί καλύτερα θα μπορούσαμε να κάνουμε ομάδες με τη βοήθεια του κοινωνιογράμματος και να ανατροφοδοτήσουμε την εκ/κή διαδικασία με τα αποτελέσματα του κοινωνιογράμματος.

Καλή επιτυχία !

apo Ελένη Αναστασοπούλου