ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

                             ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ




                             ΠΟΛΥΚΑΛΑΜΟΣ ΣΥΡΙΓΞ Ή ΑΥΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΑ

                                                 ΔΙΑΥΛΟΣ

                                                          ΚΕΡΑΣ

                                                    ΚΡΟΤΑΛΑ

                                                       ΛΥΡΑ

                                                      ΣΑΛΠΙΓΓΑ

                          ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΟΡΓΑΝΑ 

Α. Αερόφωνα

1.ΦΛΟΓΕΡΕΣ ΚΙ ΣΟΥΡΑΥΛΙΑ

Η φλογέρα δεν είναι ένα μουσικό όργανο που επιτρέπει στον τσοπάνο να εκφράζει τα συναισθήματά του, σαν μοναδικό ψυχαγωγικό μέσο, μα είναι ακόμα αναπόσπαστο σύνεργό του στη δουλειά του, γιατί μ' αυτή διευθύνει το κοπάδι του λαλώντας ειδικό κάθε φορά σκοπό, ανάλογα με το τί επιζητεί δηλ. να σκαρίσει ή να σταλιάσει τα ζα του. Με τη λέξη φλογέρα ο τσοπάνος εννοεί γενικά όλα τα είδη των αυλών, όπως το καλάμι, τη νταρβίρα, τη βαρβάγκα, τη μαντούρα,τη τζαμάρα κ.α. Η διαφορά, μεταξύ τους έγκειται στο μήκος, καθώς και στη διάμετρο του σωλήνα.

2. Η ΓΚΑΙΝΤΑ



Η γκάιντα είναι τυπος τσαμπούνας. Η διαφορά προέρχεται από τα δύο μπιμπίκια που εδώ είναι τοποθετημένα μακριά το ένα από το άλλο και ο ασκός με τον οποίο κατασκευάζεται η γκάιντα είναι μεγαλύτερος από της τσαμπούνας.

3. ΖΟΥΡΝΑΔΕΣ


Στην Ελλάδα συναντούμε τρία μεγέθη του οργάνου αυτού το ζουρνά, μήκους 20 εκ, την πίπιζα, μήκους 32 εκ και την καραμούζα, μήκους 60 εκ. Οι ζουρνάδες κατασκευάζονται από σκληρό και στεγνό ξύλο καρυδιάς ή οξυάς.

4. Η ΤΣΑΜΠΟΥΝΑ


Η τσαμπούνα είναι κατ' εξοχήν ποιμενικό όργανο, διαδεδομένο προ παντός στην Κρήτη και στα Δωδεκάνησα, στα νησιά του Αιγαίου και λιγότερο στην Ηπειρωτική Ελλάδα. Τσαμπούνια λένε και τα δύο μικρά καλάμια, τα μπιμπίκια, που παράγουν τον ήχο. Τα μπιμπίκια είναι τοποθετημένα σ' ένα τουλούμι κατασκευασμένο από κατσικοτόμαρο. Η τσαμπούνα είναι γνωστή με διάφορες ονομασίες ανάλογα με τον τόπο όπως ασκί, τσαμπουνοφύλακας, τσαμπουνάσκιο, ζαμπούνια, ασκομπαντούρα κ.α.

5. ΤΟ ΚΛΑΡΙΝΟ

Το κλαρίνο ήρθε στην Ελλάδα από την Ευρώπη στα μέσα   του  περασμένου αιώνα, μέσω των φιλαρμονικών συγκροτημάτων. Οι πρώτοι κλαριτζήδες μεταπήδησαν στο κλαρίνο από το ζουρνά ή την καραμούζα. Άλλοι πάλι από την φλογέρα έμαθαν πίπιζα και κατόπιν κλαρίνο. 

 

1. ΛΥΡΑ




Η κρητική λύρα κατασκευάζεται από μονοκόμματο ξύλο αγριελιάς, οξυάς ή δάφνης κι ακόμα από μουριάς. Έχει τρεις χορδές ή και τέσσερις.

Η λύρα της Θράκης είναι επίσης τρίχορδη αλλά είναι λίγο πιο πλατιά από τη λύρα της Κρήτης. Κατασκευάζεται από καρυδιά ή μουριά.



Η λύρα του Πόντου, ο κεμεντζές , διαφέρει από την κρητική λύρα. Είναι στενόμακρη και κατασκευάζεται από ξύλο πεύκου ή κισσού και το δοξάρι από ξύλο ελιάς.

2.ΒΙΟΛΙ





Το βιολί το εξετάζουμε λαικό όργανο στα πλαίσια της λαογραφίας αφού από πολύ νωρίς υιοθετήθηκε από τον ελληνικό λαό σαν βασιλιάς των μουσικών οργάνων.








3. ΛΑΟΥΤΟ



Το λαούτο είναι κατ' εξοχήν όργανο συνοδείας και συγκαταλέγεται μεταξύ όλων των συνδυασμών των λαικών μουσικών συγκροτημάτων, τόσο στην Ηπειρωτική Ελλάδα όσο και στα νησιά.









4. ΟΥΤΙ




Το ούτι είναι πολύ διαδεδομένο στην Ανατολική Θράκη. Μοιάζει με το λαούτο αλλά δεν είναι όργανο συνοδείας, παίζει τη μελωδία.









5. ΣΑΝΤΟΥΡΙ


Το σαντούρι το συναντάμε σε όλες σχεδόν τις περιοχές της Ελλάδος.








6. ΚΑΝΟΝΑΚΙ


Είναι όργανο πολύ διαδεδομένο στη Μέση Ανατολή. Στην Ελλάδα έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Το συναντάμε σε ορισμένα μουσικά συγκροτήματα όπου συνήθως οι εκτελεστές είναι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας και παίζουν ανατολικούς σκοπούς.


7. Το μπουζούκι, ο μπαγκλαμάς, ο ταμπουράς και η μαντόλα είναι λαικά όργανα που συναντάμε σ' αυτήν την κατηγορία.

 

Γ. ΚΡΟΥΣΤΑ

1. ΝΤΑΟΥΛΙΑ ΚΑΙ ΤΟΥΜΠΑΝΑ


Η ποικιλία των διαφόρων αυτών κρουστών οργάνων είναι μεγάλη. Κάθε τύπος διαφέρει τόσο σε μέγεθος όσο και σε σχήμα, καθώς και στην ύλη που είναι καμωμένος, γι'αυτό υπάρχουν διάφορα ονόματα, όπως νταούλι, τύμπανο, ταμπούρλο κ.τ.λ. Οι βάσεις είναι κατασκευασμένες από ξύλο ή μέταλλο και η μία ή οι δύο όψεις καλύπτονται από δέρματα ζώων. Το νταούλι κρούεται με μια ψιλή βέργα που κρατούν στο δεξί χέρι και με μια πολύ χοντρότερη που κρατούν στο αριστερό.

 

2. ΤΑΡΑΜΠΟΥΚΑ ΚΑΙ ΤΟΥΜΠΕΡΛΕΚΙΑ

Η ταραμπούκα είναι πήλινη στάμνα, ανοιχτή στο στόμιο και σκεπασμένη στον πάτο, που έχει αφαιρεθεί, με τεντωμένο δέρμα κατσίκας.

 


3. ΝΤΕΦΙΑ

Υπάρχουν διάφορα μεγέθη ντεφιών, από 20-40 εκ. Το σχήμα τους είναι σαν ένα κόσκινο, σκεπασμένο από τη μια μεριά με πετσί. Το ντέφι στην Ανατολική Μακεδονία λέγεται νταϊρές.

    ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ

ΣΕΙΣΤΡΑ

 

 

  

Υλικά :Κλωνάρι σε σχήμα Υ, επίπεδοι μεταλλικοί δίσκοι.

Μεταξύ των δύο πάνω άκρων δένουμε ένα σχοινί στο οποίο περνάμε καπάκια από αναψυκτικά ,ροδέλες ,κοχύλια ή κουδουνάκια. Τα σείστρα παίζονται όπως και οι κουδουνίστρες και υπήρχαν ήδη από την αρχαία Ελλάδα και Αίγυπτο. Ονομάζονται έτσι από το ρήμα σείω που σημαίνει κουνώ παλινδρομικά.