Στόχοι

Η πρότασή μας έχει σαν κεντρικό άξονα την παρουσίαση της ιστορίας του παραμυθιού με δύο στόχους: την ψυχαγωγία και την εκπαίδευση των παιδιών προσχολικής ηλικίας στο χώρο του νηπιαγωγείου. Συγκεκριμένα, αναφερόμαστε:

·        στον ψυχαγωγικό χαρακτήρα της πρότασης, αφού η ώρα του παραμυθιού είναι για τα παιδιά μία από τις πιο αγαπημένες στιγμές. Ταυτίζονται με τους ήρωες του παραμυθιού, περνούν δοκιμασίες και μέσα από όλες αυτές τις καταστάσεις τους επιβάλλονται ασυνείδητα ηθικές έννοιες.

·        Αλλά εκτενέστερα στον εκπαιδευτικό της χαρακτήρα, όπου ο/η εκπαιδευτικός θα προσπαθήσει να μυήσει τα παιδιά στον κόσμο της φωτογραφίας μέσα από τις διάφορες πρακτικές εφαρμογές.

Σε αυτή τη δεύτερη παράμετρο, ο/η εκπαιδευτικός θα πρέπει να ενισχύσει τη μαθητο-κεντρική διδασκαλία, που η κινητήρια δύναμή της είναι το ενδιαφέρον και η εσωτερική παρότρυνση του παιδιού να εμπλακεί το ίδιο στις δραστηριότητες που προτείνονται, με αποτέλεσμα να ενθαρρύνεται ο πειραματισμός και η δημιουργική του σκέψη.

Σ’ αυτό το σημείο, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι οι εφαρμογές της φωτογραφίας που προτείνονται προϋποθέτουν τη συμμετοχή των παιδιών στις διάφορες δραστηριότητες, ύστερα από την ολοκλήρωση της αφήγησης του παραμυθιού.

Υλοποίηση δραστηριοτήτων

Με δεδομένο ότι η πρόταση που παρουσιάζουμε πρόκειται να εφαρμοστεί στο πεδίο του νηπιαγωγείου, ο/η εκπαιδευτικός θα πρέπει αρχικά, να έχει δημιουργήσει μία «γωνιά παραμυθιού», άνετη και ευρύχωρη για τα παιδιά, που θα διευκολύνει την εκτέλεση της πρακτικής μας εργασίας και θα εντάσσει τα παιδιά σε ένα κλίμα που εμπλέκει το φανταστικό και το πραγματικό στοιχείο.

Παράλληλα με την αφήγηση του παραμυθιού αλλά και μετά την ολοκλήρωσή του, αρχίζουμε με τις δραστηριότητες που απορρέουν από αυτό.

Δραστηριότητα 1^η: παρουσίαση μέσω διαφανειών

 Μία δραστηριότητα που θα μπορούσε να πραγματοποιήσει ο/η εκπαιδευτικός μέσα στην τάξη, προκειμένου να δώσει στην παρουσίαση του παραμυθιού περισσότερη ζωντάνια και να κάνει το παραμύθι περισσότερο κατανοητό, ενδιαφέρον και ευχάριστο στα παιδιά της προσχολικής ηλικίας είναι η προβολή διαφανειών των σκηνών-εικόνων που στοιχειοθετούν το παραμύθι.

Ειδικότερα, για την πραγματοποίηση αυτής της δραστηριότητας απαιτείται αρχικά ο/η εκπαιδευτικός να έχει φροντίσει να έχει έτοιμο το υλικό, δηλαδή να έχει όλες τις σκηνές του παραμυθιού σε διαφάνειες Power Point, οι οποίες θα έχουν περαστεί στον υπολογιστή μέσω ενός scanner και θα έχουν αποθηκευθεί στο σκληρό δίσκο του υπολογιστή.

O/η εκπαιδευτικός θα πρέπει να τακτοποιήσει τις παραπάνω διαφάνειες με χρονική σειρά τέτοια, που να βρίσκεται σε αντιστοιχία με την περιγραφή του παραμυθιού που θα συνοδεύει την προβολή τους. O/η εκπαιδευτικός επιπλέον μπορεί να χρησιμοποιήσει έναν video-projector συνδεδεμένο με τον υπολογιστή της τάξης, με τη βοήθεια του οποίου καθίσταται δυνατή η προβολή των διαφανειών σε μεγάλο μέγεθος σε οθόνη.

Ύστερα από αυτό προτείνεται να τους ζητήσει να καθίσουν στο πάτωμα, σε σχήμα ημικυκλίου, απέναντι από το σημείο όπου θα γίνει η προβολή, έτσι ώστε να αποφευχθούν όσο το δυνατό γίνεται τα εμπόδια αναφορικά με την παρακολούθηση. Πράγμα που θα συνέβαινε σε μεγαλύτερο βαθμό, αν τα παιδιά καλούνταν να καθίσουν σε μετωπική διάταξη, κατά σειρές καθισμάτων.

Ο τρόπος αυτός παρουσίασης, κατά τη γνώμη μας, βοηθά ιδιαίτερα τον/την εκπαιδευτικό, γιατί παρέχει τη δυνατότητα κατά την ανάγνωση του παραμυθιού να γίνεται ταυτόχρονα και η προβολή της διαφάνειας που αντιστοιχεί σε κάθε περιγραφόμενη σκηνή, χωρίς να αναγκάζεται ο/η εκπαιδευτικός να στρέφει συνεχώς το παραμύθι –σταματώντας την περιγραφή- προς τα παιδιά για να δουν την εικόνα και να κάνουν την ανάλογη συσχέτιση στο μυαλό τους.

Ως προέκταση της δραστηριότητας αυτής, ο/η εκπαιδευτικός θα μπορούσε να μοιράσει τις διαφάνειες στα παιδιά (αφού προηγουμένως τις έχει εκτυπώσει στον εκτυπωτή της τάξης), με τέτοιο τρόπο ώστε μία διαφάνεια να αντιστοιχεί σε ομάδα 2-3 παιδιών και να τους ζητήσει  να τις χρωματίσουν με χρώματα της αρεσκείας τους, με μαρκαδόρους που θα έχει φροντίσει προηγουμένως να μοιράσει στα τραπέζια των δραστηριοτήτων, όπου τα παιδιά θα κληθούν να καθίσουν για να ζωγραφίσουν.

Δραστηριότητα 2η: Φωτογραφικό χρονογράφημα του παραμυθιού

Η δραστηριότητα αυτή, στην περίπτωση του παραμυθιού, θα αποτελέσει τον άξονα παρουσίασης των σημαντικότερων σκηνών του.

Η διαδικασία που ακολουθείται για την υλοποίηση της δραστηριότητας είναι η ακόλουθη: αρχικά ο/η εκπαιδευτικός θα πρέπει να έχει κάνει τις σχετικές φωτογραφικές λήψεις που αφορούν το παραμύθι (με την ψηφιακή φωτογραφική μηχανή του σχολείου), να έχει δημιουργήσει δηλαδή μία φωτογραφική ρεαλιστική υποδομή πάνω στη οποία θα κατασκευαστεί μία φανταστική πραγματικότητα.

Στη συνέχεια, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν κόλλες κανσόν, να κοπούν σε διαστάσεις μεγαλύτερες από εκείνες της φωτογραφίας, που να θυμίζει ημερολόγιο τοίχου. Πάνω σ΄ αυτόν τον άξονα παρουσίασης, θα τοποθετηθούν και οι φωτογραφίες σύμφωνα με την ιστορία του παραμυθιού.

Ο/η εκπαιδευτικός έχει φροντίσει να δημιουργήσει έγχρωμες εκτυπώσεις των βασικότερων σκηνών του παραμυθιού, που θα χρησιμοποιηθούν ως εξής: θα κοπούν οι κυριότερες φιγούρες (ήρωες του παραμυθιού, αντικείμενα, ζώα κλπ.) και θα κολληθούν με σειρά διαδοχής πάνω στις φωτογραφίες, έτσι ώστε να κατασκευαστεί ένα πεδίο παρουσίασης του παραμυθιού με εικόνες, που ξεφεύγει από την τυπική και παραδοσιακή εικονογράφηση του παραμυθιού ενός βιβλίου. Σ’ αυτή τη δραστηριότητα, παρεμβαίνει αποκλειστικά ο/η εκπαιδευτικός, δίνοντας ένα εναλλακτικό τρόπο παρουσίασης του παραμυθιού, πέρα από εκείνο μέσω των διαφανειών.

Δραστηριότητα 3^η : παιχνίδι με τις κάρτες

 Η δραστηριότητα αυτή σχετίζεται με το χώρο δράσης του παραμυθιού (π.χ. ένα δάσος).

Για να πραγματοποιηθεί η δραστηριότητα αυτή, έχουμε κάνει φωτογραφικές λήψεις από το φυσικό περιβάλλον, με τη βοήθεια της ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής του σχολείου μας. Ρωτάμε τα παιδιά σχετικά με το ποιος ήρωας από το παραμύθι τους άρεσε περισσότερο. Αφού ακούσουμε τις απαντήσεις τους, ζητάμε από τα εκείνα να χρωματίσουν τον ήρωα που τους εντυπωσίασε, έχοντας ωστόσο μοιράσει ως εκπαιδευτικοί ασπρόμαυρες εκτυπώσεις στις οποίες απεικονίζονται οι σχετικοί ήρωες της ιστορίας μας.

Αφού ζωγραφίσουν τους ήρωες με μαρκαδόρους, προτείνουμε να τους κόψουν και να τους κολλήσουν στη φωτογραφία που θα τους δοθεί. Θα μπορέσουμε λοιπόν να φτιάξουμε μια φωτο-ιστορία , στην οποία  θα συμμετέχουν όλα τα παιδιά της σχολικής τάξης.

Η δραστηριότητα αυτή στοχεύει στην επαφή των παιδιών με τον περιβάλλοντα χώρο του παραμυθιού. Βοηθάει επίσης τα παιδιά να ασκήσουν τη μνήμη τους, αλλά και να βελτιώσουν τις πρακτικές τους ικανότητες μέσα από τη διαδικασία της ζωγραφικής του και το κόψιμο του ήρωα του παραμυθιού.

Πέρα από τον ατομικό χαρακτήρα που επιτρέπει η δραστηριότητα αυτή, υπάρχει και ενισχύεται και η ομαδική συμμετοχή των παιδιών, όταν καλούνται να συνδυάσουν τους ήρωες τους και τις φωτογραφίες τους και να δημιουργήσουν τη φωτο-ιστορία τους.

Δραστηριότητα 4^η : φωτογραφικό άλμπουμ

Το θέμα της  προτεινόμενης δραστηριότητας στην περίπτωσή αυτή είναι οι ήρωες του παραμυθιού.

Για την υλοποίηση αυτής της δραστηριότητας, ο/η εκπαιδευτικός αρχικά θα πρέπει να έχει σκανάρει και βγάλει σε ασπρόμαυρες  εκτυπώσεις τις εικόνες του παραμυθιού στις οποίες παρουσιάζονται οι ήρωές του. Θα κόψει τις σιλουέτες των ηρώων και θα τις μεγεθύνει σε διάσταση χαρτιού Α4. Στη συνέχεια, θα δώσει στα παιδιά τις εκτυπώσεις και θα τους ζητήσει να παρέμβουν πάνω σε αυτές, ζωγραφίζοντας με μαρκαδόρους, έχοντας ωστόσο παραθέσει σε πρώτη φάση τις πρωτότυπες εικόνες του παραμυθιού.

Με την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας, ο/η εκπαιδευτικός θα συγκεντρώσει τις εργασίες των παιδιών. Στόχος του/της είναι να δημιουργηθεί ένα «φωτογραφικό» άλμπουμ με τους ήρωες του παραμυθιού. Το επόμενο βήμα θα είναι να χρησιμοποιήσει πολύχρωμα κανσόν χαρτόνια Α4, όπου στην αριστερή πλευρά θα παρατίθεται το πρωτότυπο και στην αριστερή το εκτυπωμένο αντίγραφο, που έχει χρωματιστεί από τα παιδιά.

Το τελευταίο βήμα είναι να «δεθεί» με σπιράλ το βιβλίο- άλμπουμ που δημιουργήθηκε, μέσα στο οποίο παρατίθενται οι κεντρικοί ήρωες του παραμυθιού, και να τοποθετηθεί στη «γωνιά του παραμυθιού» συνοδεύοντας το αντίστοιχο παραμύθι.